Kesit Akademi Dergisi

Öz

İslamiyet’i kabul eden ilk Türk Devleti olarak bilinen Karahanlılar dinle birlikte düşünce dünyalarını ve edebiyat anlayışlarını da değiştirdiler. İşte bu dönemin ilk eseri Kutadgu Bilig hem şekil hem de içerik bakımından çığır açan bir eserdir. Mesnevi şeklinde yazılması, alegorik bir siyasetname olması, üç bin civarında madde başı kelimeye taşıyıcılık yapması ve şairinin birikimi dikkatleri çekmiştir. Aradan bunca zaman geçmesine rağmen içeriğinin önemini koruması eseri hep gündemde tutmaktadır. Eser karşılıklı konuşmalarla devlet yönetiminin nasıl olacağını anlatmaktadır. Eserin bir bölümünde devleti yönetenlerin çeşitli meslek erbaplarına ve farklı sosyal öbeklere nasıl davranması gerektiği anlatılmaktadır. O meslek gruplarından biri de ikinci bölümde incelenen şairlerdir. Çalışmanın amacı Yusuf Has Hacip’in ve yaşadığı dönemin şairlere bakışını ortaya çıkarmaktır. Çalışma Reşit Rahmeti Arat tarafından günümüz Türkçesine çevrilen Kutadgu Bilig’deki 4392. beyitten 4399. beyte kadar olan sekiz beytin ayrıntılı şekilde açıklanmasına dayanmaktadır. Yusuf Has Hacip bu beyitler arasında müstakil bir başlık altında devlet yöneticilerinin şairlerle münasebetinin nasıl olması gerektiğini anlatmaktadır. Bu beyitlerdeki ifadelerden şairlerin o dönem toplum içerisindeki yerini ve etkisini tespit etmek ve farklı dönemlerle karşılaştırmak mümkündür. Yusuf Has Hacip devlet yöneticilerine öğüt verdiği bu bölümde “Onların dilinden emin olmak istersen şairler ne isterlerse ver.” anlamında ve aşırı denebilecek ifadelere yer vermektedir.