Araştırma Makalesi
Yıl 2022,
Cilt: 7 Sayı: 1, 364 - 382, 08.07.2022
Öz
Tarihi yapıların cephelerinde kullanılan kagir yapı malzemeleri, çevresel ve doğal faktörler nedeniyle detay kaybına uğrayıp hızla bozularak yapısal hasara uğramaktadır. Taşların bozulmasını önleyerek bozulma derecelerini yavaşlatabilmek için koruma çalışmaları doğrultusunda sağlamlaştırıcı ve su itici koruyucu kimyasal malzemeler kullanılmaktadır. Bu çalışmada, İstanbul’da, farklı özelliklerde üç önemli tarihi yapının koruma çalışmalarında sağlamlaştırıcı ve su itici kimyasal malzemelere karar verme sürecinde geliştirilen yöntem ele alınmıştır. Bu süreç, disiplinler arası bir hiyerarşiye dayandığı için öncelikle, bu tarihi yapıların alan çalışmalarında yönetim, planlama, karar verme, uygulama, denetleme aşamalarında aktif rol oynayan ve birbirleriyle iş birliği içinde çalışan uzmanlara ortak bir anket çalışması yapılmıştır. Anket çalışmasının verileri ışığında, üç tarihi yapıda, koruyucu kimyasal malzemeler ile yüzey iyileştirme uygulamaları yapılmıştır. Bu çalışmada geliştirilen yöntem ile in-situ ortamda yapılan koruyucu kimyasal uygulamalara karar verilirken hangi parametrelere dikkat edilmesi gerektiğini belirtmek, koruyucu malzemelerin seçimi ile ilgili gerekli kriterler önermek ve in-situ ortamda yapılan koruyucu malzemelerin uygulanmasında standartların önemini vurgulamak amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Taş koruma koruyucu kimyasal malzemeler yüzey iyileştirme uygulamaları su itici sağlamlaştırıcı
Teşekkür
Çalışma kapsamında anket çalışmasına katılan tüm uzmanlara ve söz konusu tarihi yapıların, zamanında restorasyon ve koruma çalışmalarını yürütmüş olan restorasyon firmalarına her türlü bilgiyi bizimle paylaştıkları için teşekkür ederiz. Bu makale, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Ana Bilim Dalı’nda 2020 yılında tamamlanan ve “Tarihi Yapıların Cephelerinde Kullanılan Kagir Yapı Malzemelerinde Konservasyon Çalışmalarının İrdelenmesi ve Sistematik Bir Yöntem Önerisi” adlı Yüksek Lisans tezinden üretilmiştir. Makalede, ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada, Etik Kurul izni gerekmemiştir.
Kaynakça
- Acun Özgünler, S. (2007). Tarihi Yapılarda Kullanılan Volkanik Tüflerin Konservasyonu Üzerine Bir Araştırma : Od Taşı Örneği. İstanbul: İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora tezi.
- Ashurt, J. ve Dimes, F. (1998). Conservation of Building and Decorative Stone Vol. 1, Routledge; 1 edition. Butterworth-Heinemann: Elsiever.
- ASTM C1722- 18. (2018). Repair and Restoration of Dimension Stone. ABD: American Standards Institute.
- ASTM E2167-01. (2008). Standard Guide for Selection and Use of Stone Consolidants. ABD: American Standards Institute.
- BS EN 16581:2014. (2014). Conservation of Cultural Heritage — Surface protection for porous inorganic materials — Laboratory test methods for the evaluation of the performance of water repellent products. British Standards Institution.
- Burke, J. (1984). Solubility Parameters: Theory and Application. ABD: The American Institute for Conservation.
- Cnudde, V., Dierick, M., Vlassenbroeck, J., Masschaele, B., Lehmann, E., Jacobs, P. ve Van Hoorebeke, L. (2007). Determination of the impregnation depth of siloxanes and ethyl silicates in porous material by neutron radiography. Journal of Cultural Heritage 8, 331-338.
- Croci, G. (1998). The Conservation and Structural Restoration of Architectural Heritage. USA: Computational Mechanics Publications, WIT Press.
- Çorapçıoğlu, K. (1983). Doğal Taş Yapılarda Taş Ayrışmasının Nedenleri ve Maktralı Kalkerler Üzerinde Korumaya Yönelik Bir Araştırma. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Domingo, C., Alvarez De Buergo, M., Sánchez-Cortés, S., Fort, R., García-Ramos, J. ve Gomez-Heras, M. (2008). Possibilities of monitoring the polymerization process of silicon-based water repellents and consolidants in stones through infrared and Raman spectroscopy. Progress in Organic Coatings 63, pp. 5-12.
- Ersen, A. (1991). Taş Koruma Kuramı ve Uygulamalarının Evrimi. İstanbul: Restorasyon ABD, Doçentlik Tezi, İTÜ Mimarlık Fakültesi.
- Franzoni, E., Graziani, G. ve Sassoni, E. (2015). EOS-based treatments for stone consolidation: acceleration of hydrolysis-condensation reactions by poulticing. Journal of Sol-Gel Science and Technology 74, 398-405.
- Franzoni, E., Graziani, G., Sassoni, E., Bacilieri, G., Griffa, M. ve Lura, P. (2015). Solvent-based ethyl silicate for stone consolidation: influence of the application technique on penetration depth, efficacy and pore occlusion. Materials and Structures 48, 3503-3515.
- ICOMOS-ISCS, I. I. (2008). Illustrated Glossary On Stone Deterioration Patterns. Paris: ICOMOS.
- Karkaş, Z. (2020). Tarihi Yapıların Cephelerinde Kullanılan Kagir Yapı Malzemelerinde Konservasyon Çalışmalarının İrdelenmesi ve Sistematik Bir Yöntem Önerisi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
- Kılıç, S. (2016). Cronbach’ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders (JMOOD); 6(1), 47-48.
- NORMAL 20/85. (1985). Interventi conservativi: Progettazione, esecuzione e valutazione preventiva (Conservation interventions: project development, execution, and previous evaluation). Rome, Italy: Istituto Centrale del Restauro.
- Özdamar, K. (2002). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi Cilt 1 4. Baskı. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
- Pinto, A. ve Rodrigues, J. (2012). Consolidation of carbonate stones: influence of treatment procedures on the strengthening action of consolidants. Journal of Cultural Heritage 13, 154- 166.
- Sayar, M. ve Erguvanlı, K. (1955). Türkiye Mermerleri ve İnşaat Taşları. İstanbul: Kutulmuş Matbaası.
- Tesser, E., Antonelli, F., Sperni, L., Ganzerla, R. ve Maravelaki, N. (2014). Study of the stability of siloxane stone strengthening agents. Polymer Degradation and Stability 110, 232-240.
- Turk, J., Pranjic´, A., Hursth, A., Turner, R. ve Hughes, J. (2019). Decision support criteria and the development of a decision support tool for the selection of conservation materials for the built cultural heritage. Journal of Cultural Heritage, Volume 37, 44-53.
- UFGS, (2017). Division 04 – Masonry, Section 04 03 00, Conservation Treatment For Period Masonry. ABD: USACE/ NAVFAC/ AFCEC/ NASA- UFGS.
- Wheeler, G. (2005). Alkoxysilanes and the Consolidation of Stone, Los Angeles, California: Research in conservation, Getty Publications.
Yıl 2022,
Cilt: 7 Sayı: 1, 364 - 382, 08.07.2022
Öz
The masonry materials used on the facades of historical buildings deteriorate rapidly due to environmental and natural factors. Consolidant and water-repellent protective chemical materials are used to prevent the deterioration of the stones and to slow down the degree of deterioration. This study discusses the method of deciding on the consolidant and water-repellent chemical materials in the conservation studies of three critical historical buildings with different characteristics in Istanbul. In this context, a survey study was prepared. Various experts who played an active role in the three historical buildings' management, planning, decision-making, implementation, and supervision participated in the survey. In light of the survey study data, surface treatment applications were made with protective chemical materials in three historical buildings. This study aimed to specify which parameters should be considered when deciding on protective chemical applications, propose the necessary criteria for selecting protective materials, and emphasize the importance of standards.
Anahtar Kelimeler
Stone conservation protective chemical materials surface treatment applications water repellent consolidant
Kaynakça
- Acun Özgünler, S. (2007). Tarihi Yapılarda Kullanılan Volkanik Tüflerin Konservasyonu Üzerine Bir Araştırma : Od Taşı Örneği. İstanbul: İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora tezi.
- Ashurt, J. ve Dimes, F. (1998). Conservation of Building and Decorative Stone Vol. 1, Routledge; 1 edition. Butterworth-Heinemann: Elsiever.
- ASTM C1722- 18. (2018). Repair and Restoration of Dimension Stone. ABD: American Standards Institute.
- ASTM E2167-01. (2008). Standard Guide for Selection and Use of Stone Consolidants. ABD: American Standards Institute.
- BS EN 16581:2014. (2014). Conservation of Cultural Heritage — Surface protection for porous inorganic materials — Laboratory test methods for the evaluation of the performance of water repellent products. British Standards Institution.
- Burke, J. (1984). Solubility Parameters: Theory and Application. ABD: The American Institute for Conservation.
- Cnudde, V., Dierick, M., Vlassenbroeck, J., Masschaele, B., Lehmann, E., Jacobs, P. ve Van Hoorebeke, L. (2007). Determination of the impregnation depth of siloxanes and ethyl silicates in porous material by neutron radiography. Journal of Cultural Heritage 8, 331-338.
- Croci, G. (1998). The Conservation and Structural Restoration of Architectural Heritage. USA: Computational Mechanics Publications, WIT Press.
- Çorapçıoğlu, K. (1983). Doğal Taş Yapılarda Taş Ayrışmasının Nedenleri ve Maktralı Kalkerler Üzerinde Korumaya Yönelik Bir Araştırma. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Domingo, C., Alvarez De Buergo, M., Sánchez-Cortés, S., Fort, R., García-Ramos, J. ve Gomez-Heras, M. (2008). Possibilities of monitoring the polymerization process of silicon-based water repellents and consolidants in stones through infrared and Raman spectroscopy. Progress in Organic Coatings 63, pp. 5-12.
- Ersen, A. (1991). Taş Koruma Kuramı ve Uygulamalarının Evrimi. İstanbul: Restorasyon ABD, Doçentlik Tezi, İTÜ Mimarlık Fakültesi.
- Franzoni, E., Graziani, G. ve Sassoni, E. (2015). EOS-based treatments for stone consolidation: acceleration of hydrolysis-condensation reactions by poulticing. Journal of Sol-Gel Science and Technology 74, 398-405.
- Franzoni, E., Graziani, G., Sassoni, E., Bacilieri, G., Griffa, M. ve Lura, P. (2015). Solvent-based ethyl silicate for stone consolidation: influence of the application technique on penetration depth, efficacy and pore occlusion. Materials and Structures 48, 3503-3515.
- ICOMOS-ISCS, I. I. (2008). Illustrated Glossary On Stone Deterioration Patterns. Paris: ICOMOS.
- Karkaş, Z. (2020). Tarihi Yapıların Cephelerinde Kullanılan Kagir Yapı Malzemelerinde Konservasyon Çalışmalarının İrdelenmesi ve Sistematik Bir Yöntem Önerisi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
- Kılıç, S. (2016). Cronbach’ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders (JMOOD); 6(1), 47-48.
- NORMAL 20/85. (1985). Interventi conservativi: Progettazione, esecuzione e valutazione preventiva (Conservation interventions: project development, execution, and previous evaluation). Rome, Italy: Istituto Centrale del Restauro.
- Özdamar, K. (2002). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi Cilt 1 4. Baskı. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
- Pinto, A. ve Rodrigues, J. (2012). Consolidation of carbonate stones: influence of treatment procedures on the strengthening action of consolidants. Journal of Cultural Heritage 13, 154- 166.
- Sayar, M. ve Erguvanlı, K. (1955). Türkiye Mermerleri ve İnşaat Taşları. İstanbul: Kutulmuş Matbaası.
- Tesser, E., Antonelli, F., Sperni, L., Ganzerla, R. ve Maravelaki, N. (2014). Study of the stability of siloxane stone strengthening agents. Polymer Degradation and Stability 110, 232-240.
- Turk, J., Pranjic´, A., Hursth, A., Turner, R. ve Hughes, J. (2019). Decision support criteria and the development of a decision support tool for the selection of conservation materials for the built cultural heritage. Journal of Cultural Heritage, Volume 37, 44-53.
- UFGS, (2017). Division 04 – Masonry, Section 04 03 00, Conservation Treatment For Period Masonry. ABD: USACE/ NAVFAC/ AFCEC/ NASA- UFGS.
- Wheeler, G. (2005). Alkoxysilanes and the Consolidation of Stone, Los Angeles, California: Research in conservation, Getty Publications.
Toplam 24 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mimarlık |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 8 Temmuz 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 20 Mart 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 7 Sayı: 1 |
