Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Susurluk (Balıkesir) Skarn Yatağının Mineralojik Ve Petrografik Özellikleri

Yıl 2009, Cilt: 22 Sayı: 2, 65 - 90, 31.12.2009

Öz


Balıkesir doğusunda yer alan Susurluk skarn yatağı Oligo-Miyosen yaşlı Çataldağ Granitoyidi ile Mesozoyik kristalize kireçtaşı ve mermer dokanağı boyunca gelişmiş tipik bir skarn yatağıdır. Yatak ornatılan yan kayacın bileşimine göre kalsik karakterli olup endo ve ekzoskarn zonları içermektedir. Granitoyidin içerisinde ve kenar zonlarında dar alanlarda gelişen endoskarn zonu plajiyoklaz-piroksen minerallerinden oluşmaktadır. Ekzoskarn zonu ise granat-piroksen-vezüvyanit-vollastonit şeklinde genel bir zonlanma sunmaktadır. Ekzoskarn zonundaki granat ve piroksenler Grs23.38-91.16And2.94-73.61Prs0-11.9 ve Diy19.82-96.19Hed2.72-79.14Joh0-6.52 bileşimlerine sahiptir. Bölgedeki skarn oluşumu, granat ve piroksenlerin bileşimlerine göre tipik bir oksitlenmiş W skarn özelliği sunmaktadır. Skarn zonları dünyadaki diğer oksitlenmiş W skarnlar gibi vollastonitçe zengin ancak Cu hariç diğer metallerce fakir oluşumlar ile karakteristiktir. Bölgedeki W ve Cu cevherleri granitoyidin farklı kristallenme evrelerinde gelişmiştir. Susurluk skarn yatağında, granitoyidin sığ derinliklere doğru yükselerek devam eden kristalizasyonu retrograd evre ürünlerinin (epidot, amfibol, biyotit vs.) gelişmemesine neden olmuştur.


Kaynakça

  • [1] M.T. Einaudi, L.D. Meinert and R.J. Newberry, “Skarn Deposits”, Economic Geology, 75, pp. 317-391, 1981.
  • [2] M.T. Einaudi and D.M. Burt, , A “Special Issue Devoted to Skarn Deposits, Introduction- Terminology, Classification and Compositionof Skarn Deposits”, Economic Geology, 77, 4, pp. 745-754, 1982.
  • [3] L.D. Meinert, “Skarn and skarn deposits”, Geoscience Canada, 19, pp. 145-162, 1992.
  • [4] L.D. Meinert, “Application of Skarn Deposit Zonation Models to Mineral Exploration”, Exploration Mining Geol, 6, pp. 185-208, 1997.
  • [5] L.D. Meinert, G.M. Diple and S. Nicolescu, “World Skarn Deposits”, Society of Economic Geologist, Inc. Economic Geology 100th Anniversary Volume, pp. 299-336. 2005.
  • [6] C.L. Ciobanu and N.J. Cook, “Skarn texture and a case study: the Ocna de Fier-Dognecea orefield, Banat, Romania”, Ore Geology Reviews, 24, pp. 315-370, 2004.
  • [7] A. Sağıroğlu, “Akdağmadeni (Yozgat) cevherleşmelerinde görülen değişik skarn oluşuklarının özellikleri ve irdelenmesi”, Türkiye Jeoloji Bülteni, 27(1), ss. 69-81, 1984.
  • [8] S. Öngen, “Metasomatik gelişmede yeni bir problem: endoskarn çeşitliliği”, İstanbul Üniv. Müh. Fak. Yerbilimleri Dergisi, 13, 12, ss. 63-75, 2000.
  • [9] A. Çalık ve S. Öngen, “Keban Skarn Oluşumu, KD Elazığ Bölgesi” İstanbul Üniv. Müh. Fak. Yerbilimleri Dergisi, 13, 12, ss. 1-14, 2000.
  • [10] İ. Kuşcu, G. Gençalioğlu Kuşcu ve M.C. Göncüoğlu, “Karamadazı Demir Yatağının Skarn Zonlanması ve Mineralojisi”, Türkiye Jeoloji Bülteni, 44, 3, ss. 1-14, 2001.
  • [11] İ. Kuşcu, E. Yılmazer ve E. Demirela, “Sivas-Divriği Bölgesi Skarn Tipi Demir Oksit Yataklarına Fe-oksit-Cu-Au (Olympic Dam tipi) Perspektifinden Yeni Bir Bakış”, Türkiye Jeoloji Bülteni, 45, 2, ss. 33-47, 2002.
  • [12] S. Saraç ve A. Van, “Çarşamba (Ordu) ve Dereli (Giresun) Yörelerindeki Skarn Yataklarının Karşılaştırmalı Kimyasal ve Mineralojik Özellikleri: Doğu Pondit Kuzey Zonu (KD Türkiye)”, Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 29 (2), ss. 27-44, 2005.
  • [13] A. Erdağ, “Balıkesir-Çataldağ Granodiyoritinin (Güney Alanı) Jeoloji ve Petrolojisi”, Doktora Tezi, İÜ, (yayımlanmamış), ss. 94, 1976.
  • [14] F. Arık, “Serçeören-Örenli-Kansız (Kepsut-Balıkesir) yöresi vollastonit ve talk yatakları”, Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (yayımlanmamış), ss. 107, 1995.
  • [15] H. Erdinç, “Kepsut-Serçeören Köyü (Balıkesir) Çevresinde Yer Alan Vollastonit Zuhurlarının Ön Etüdü”, MTA Rap. No: 6458, ss. 11, 1978.
  • [16] A. Çakır ve H. Genç, “Balıkesir-Susurluk-Yaylaçayır Köyü, Bursa-Mustafakemalpaşa İlçesi Paşalar Köyü-Bıçkıdere-Farafat Alanındaki Vollastonit Maden Etüd Raporu”, MTA Rap. No: 7299, ss. 11, 1983.
  • [17] E. Ergül, Z. Öztürk, F. Akçaören ve M.Z. Gözler, “Balıkesir İli Marmara Denizi Arasının Jeolojisi” MTA Raporu Derleme No: 6760, ss. 57, 1980.
  • [18] E. Ergül, Z. Gözler ve F. Akçaören, “1:100 000 Ölçekli Açınsama Nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Balıkesir-F6 Paftası”, MTA Genel Müdürlüğü, ss. 11, 1986.
  • [19] S. Akyüz, “Manyas-Susurluk-Kepsut (Balıkesir) Civarının jeolojisi”, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, (yayımlanmamış), ss. 239, 1995.
  • [20] T. Ercan, E. Ergül, F. Akçaören, A. Çetin, S. Granit ve J. Asutay, “Balıkesir-Bandırma Arasının Jeolojisi, Tersiyer Volkanizmasının Petrolojisi ve Bölgesel Yayılımı”, MTA Dergisi, 110, ss. 113-130, 1990.
  • [21] D. Boztuğ, Y. Harlavan, İ. Jonckheere Can, R. Sarı, “Geochemistry and K-Ar cooling ages of the Ilıca, Çataldağ (Balıkesir) and Kozak (Izmir) granitoids, west Anatolia, Turkey”, Geological Journal, 44, 1, ss. 79-103, 2009.
  • [22] A. Orhan, “Susurluk Skarn Yataklarının Mineralojik ve Jeokimyasal Özellikleri (Balıkesir- Batı Anadolu)”, ESOGU Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, (yayımlanmamış), ss. 258, 2008.
  • [23] G.T.R. Droop, “A general equation for estimating Fe+3 concentrations in ferromagnesian silicates and oksides from microprobe analyses, using stoichiometric criteria”, Mineralogical Magazines, 51, pp. 431-435, 1987.
  • [24] C.W. Burnham, “Contact metamorphism of magnesian limestones at Crestmore, California”, Geol. Soc. Am. Bull., 70, pp. 879-920. 1959.
  • [25] B. Jamtveit, “Oscillatory zonation patterns in hydrothermal grossular-andradite garnet: Nonlinear dynamics in regions of immiscibility”, American Mineralogist, 76, pp. 1319- 1327, 1991.
  • [26] B.W.D. Yardley, C.A. Rochelle, A.C. Barnicoat, G.E. Lloyd, “Oscillatory zoning in metamorphic minerals: in indicator of infiltration metasomatism”, Mineralogical Magazine, 55, pp. 357-365, 1991.
  • [27] K.Ochiai, M. Tagiri and H. Tanaka, “Behavior of the rare earth elements during the skarn formation at the Kamaishi mine, Japan”, Resource Geology, 43, pp. 291-30, 1993.
  • [28] B. Jamtveit and R.L. Hervig, “Constraints on transport and kinetics in hydrothermal systems from zoned garnet”, Science, 263, pp. 505-508, 1994.
  • [29] S. Nicollescu, D.H. Cornell, U. Sodervall, and H. Odelius, “Secondary in mass spectrometry analysis of rare earth elements in grandite garnet and other skarn related silicates”, European Journal of Mineralogy, 10, pp. 251-259, 1998.
  • [30] T. Nakona, T. Yoshino, H. Shimazaki and M. Shimizu, “Pyroxene Composition as an Indicator in the Classification of Skarn Deposits”, Economic Geology, 89, pp. 1567-1580, 1994.
  • [31] R.J. Newberry, “The formation of subcalcic garnet in scheelite-bearing skarns”, Canadian Mineralogist”, 21, pp. 529-544, 1983.

Mineralogic And Petrographic Propertıes Of The Susurluk (Balıkesir) Skarn Deposit

Yıl 2009, Cilt: 22 Sayı: 2, 65 - 90, 31.12.2009

Öz

The Susurluk skarn deposit located at the east of Balıkesir region is a typical skarn deposit


that is formed along the contact between Oligo-Miocene Çataldağ Granitoid and Mesozoic crystallized


limestone and marble. The deposit wall rock has a calcic character and contains both endo and exoskarn


zones. The endoskarn zone that develops in narrow areas within the granitoid and its margins consists of


plagioclase-pyroxene minerals. The exoskarn zone shows a general zonation consisting of garnetpyroxene-


vesuvianite-wollastonite minerals. Compositions of garnet and pyroxene in the exoskarn zone


are Grs23.38-91.16And2.94-73.61Prs0-11.9 and Diy19.82-96.19Hed2.72-79.14Joh0-6.52, respectively. These compositions


yield that skarn formation in the region is of a typical W skarn. Like others oxidized W skarns in the


world, Susurluk skarns are wollastonite-rich but poor in most of metals except for Cu. W and Cu ores


were developed during different crystallization stages of granitoid. Due to continuous rising and


crystallization of the pluton, products of retrograde stage (e.g. epidote, hornblende, biotite) are absent.

Kaynakça

  • [1] M.T. Einaudi, L.D. Meinert and R.J. Newberry, “Skarn Deposits”, Economic Geology, 75, pp. 317-391, 1981.
  • [2] M.T. Einaudi and D.M. Burt, , A “Special Issue Devoted to Skarn Deposits, Introduction- Terminology, Classification and Compositionof Skarn Deposits”, Economic Geology, 77, 4, pp. 745-754, 1982.
  • [3] L.D. Meinert, “Skarn and skarn deposits”, Geoscience Canada, 19, pp. 145-162, 1992.
  • [4] L.D. Meinert, “Application of Skarn Deposit Zonation Models to Mineral Exploration”, Exploration Mining Geol, 6, pp. 185-208, 1997.
  • [5] L.D. Meinert, G.M. Diple and S. Nicolescu, “World Skarn Deposits”, Society of Economic Geologist, Inc. Economic Geology 100th Anniversary Volume, pp. 299-336. 2005.
  • [6] C.L. Ciobanu and N.J. Cook, “Skarn texture and a case study: the Ocna de Fier-Dognecea orefield, Banat, Romania”, Ore Geology Reviews, 24, pp. 315-370, 2004.
  • [7] A. Sağıroğlu, “Akdağmadeni (Yozgat) cevherleşmelerinde görülen değişik skarn oluşuklarının özellikleri ve irdelenmesi”, Türkiye Jeoloji Bülteni, 27(1), ss. 69-81, 1984.
  • [8] S. Öngen, “Metasomatik gelişmede yeni bir problem: endoskarn çeşitliliği”, İstanbul Üniv. Müh. Fak. Yerbilimleri Dergisi, 13, 12, ss. 63-75, 2000.
  • [9] A. Çalık ve S. Öngen, “Keban Skarn Oluşumu, KD Elazığ Bölgesi” İstanbul Üniv. Müh. Fak. Yerbilimleri Dergisi, 13, 12, ss. 1-14, 2000.
  • [10] İ. Kuşcu, G. Gençalioğlu Kuşcu ve M.C. Göncüoğlu, “Karamadazı Demir Yatağının Skarn Zonlanması ve Mineralojisi”, Türkiye Jeoloji Bülteni, 44, 3, ss. 1-14, 2001.
  • [11] İ. Kuşcu, E. Yılmazer ve E. Demirela, “Sivas-Divriği Bölgesi Skarn Tipi Demir Oksit Yataklarına Fe-oksit-Cu-Au (Olympic Dam tipi) Perspektifinden Yeni Bir Bakış”, Türkiye Jeoloji Bülteni, 45, 2, ss. 33-47, 2002.
  • [12] S. Saraç ve A. Van, “Çarşamba (Ordu) ve Dereli (Giresun) Yörelerindeki Skarn Yataklarının Karşılaştırmalı Kimyasal ve Mineralojik Özellikleri: Doğu Pondit Kuzey Zonu (KD Türkiye)”, Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 29 (2), ss. 27-44, 2005.
  • [13] A. Erdağ, “Balıkesir-Çataldağ Granodiyoritinin (Güney Alanı) Jeoloji ve Petrolojisi”, Doktora Tezi, İÜ, (yayımlanmamış), ss. 94, 1976.
  • [14] F. Arık, “Serçeören-Örenli-Kansız (Kepsut-Balıkesir) yöresi vollastonit ve talk yatakları”, Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (yayımlanmamış), ss. 107, 1995.
  • [15] H. Erdinç, “Kepsut-Serçeören Köyü (Balıkesir) Çevresinde Yer Alan Vollastonit Zuhurlarının Ön Etüdü”, MTA Rap. No: 6458, ss. 11, 1978.
  • [16] A. Çakır ve H. Genç, “Balıkesir-Susurluk-Yaylaçayır Köyü, Bursa-Mustafakemalpaşa İlçesi Paşalar Köyü-Bıçkıdere-Farafat Alanındaki Vollastonit Maden Etüd Raporu”, MTA Rap. No: 7299, ss. 11, 1983.
  • [17] E. Ergül, Z. Öztürk, F. Akçaören ve M.Z. Gözler, “Balıkesir İli Marmara Denizi Arasının Jeolojisi” MTA Raporu Derleme No: 6760, ss. 57, 1980.
  • [18] E. Ergül, Z. Gözler ve F. Akçaören, “1:100 000 Ölçekli Açınsama Nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Balıkesir-F6 Paftası”, MTA Genel Müdürlüğü, ss. 11, 1986.
  • [19] S. Akyüz, “Manyas-Susurluk-Kepsut (Balıkesir) Civarının jeolojisi”, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, (yayımlanmamış), ss. 239, 1995.
  • [20] T. Ercan, E. Ergül, F. Akçaören, A. Çetin, S. Granit ve J. Asutay, “Balıkesir-Bandırma Arasının Jeolojisi, Tersiyer Volkanizmasının Petrolojisi ve Bölgesel Yayılımı”, MTA Dergisi, 110, ss. 113-130, 1990.
  • [21] D. Boztuğ, Y. Harlavan, İ. Jonckheere Can, R. Sarı, “Geochemistry and K-Ar cooling ages of the Ilıca, Çataldağ (Balıkesir) and Kozak (Izmir) granitoids, west Anatolia, Turkey”, Geological Journal, 44, 1, ss. 79-103, 2009.
  • [22] A. Orhan, “Susurluk Skarn Yataklarının Mineralojik ve Jeokimyasal Özellikleri (Balıkesir- Batı Anadolu)”, ESOGU Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, (yayımlanmamış), ss. 258, 2008.
  • [23] G.T.R. Droop, “A general equation for estimating Fe+3 concentrations in ferromagnesian silicates and oksides from microprobe analyses, using stoichiometric criteria”, Mineralogical Magazines, 51, pp. 431-435, 1987.
  • [24] C.W. Burnham, “Contact metamorphism of magnesian limestones at Crestmore, California”, Geol. Soc. Am. Bull., 70, pp. 879-920. 1959.
  • [25] B. Jamtveit, “Oscillatory zonation patterns in hydrothermal grossular-andradite garnet: Nonlinear dynamics in regions of immiscibility”, American Mineralogist, 76, pp. 1319- 1327, 1991.
  • [26] B.W.D. Yardley, C.A. Rochelle, A.C. Barnicoat, G.E. Lloyd, “Oscillatory zoning in metamorphic minerals: in indicator of infiltration metasomatism”, Mineralogical Magazine, 55, pp. 357-365, 1991.
  • [27] K.Ochiai, M. Tagiri and H. Tanaka, “Behavior of the rare earth elements during the skarn formation at the Kamaishi mine, Japan”, Resource Geology, 43, pp. 291-30, 1993.
  • [28] B. Jamtveit and R.L. Hervig, “Constraints on transport and kinetics in hydrothermal systems from zoned garnet”, Science, 263, pp. 505-508, 1994.
  • [29] S. Nicollescu, D.H. Cornell, U. Sodervall, and H. Odelius, “Secondary in mass spectrometry analysis of rare earth elements in grandite garnet and other skarn related silicates”, European Journal of Mineralogy, 10, pp. 251-259, 1998.
  • [30] T. Nakona, T. Yoshino, H. Shimazaki and M. Shimizu, “Pyroxene Composition as an Indicator in the Classification of Skarn Deposits”, Economic Geology, 89, pp. 1567-1580, 1994.
  • [31] R.J. Newberry, “The formation of subcalcic garnet in scheelite-bearing skarns”, Canadian Mineralogist”, 21, pp. 529-544, 1983.
Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Konular Yer Bilimleri ve Jeoloji Mühendisliği (Diğer)
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Ayşe Orhan Bu kişi benim

Halim Mutlu

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2009
Yayımlandığı Sayı Yıl 2009 Cilt: 22 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Orhan, A., & Mutlu, H. (2009). Susurluk (Balıkesir) Skarn Yatağının Mineralojik Ve Petrografik Özellikleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 22(2), 65-90.
AMA Orhan A, Mutlu H. Susurluk (Balıkesir) Skarn Yatağının Mineralojik Ve Petrografik Özellikleri. ESOGÜ Müh Mim Fak Derg. Aralık 2009;22(2):65-90.
Chicago Orhan, Ayşe, ve Halim Mutlu. “Susurluk (Balıkesir) Skarn Yatağının Mineralojik Ve Petrografik Özellikleri”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Ve Mimarlık Fakültesi Dergisi 22, sy. 2 (Aralık 2009): 65-90.
EndNote Orhan A, Mutlu H (01 Aralık 2009) Susurluk (Balıkesir) Skarn Yatağının Mineralojik Ve Petrografik Özellikleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi 22 2 65–90.
IEEE A. Orhan ve H. Mutlu, “Susurluk (Balıkesir) Skarn Yatağının Mineralojik Ve Petrografik Özellikleri”, ESOGÜ Müh Mim Fak Derg, c. 22, sy. 2, ss. 65–90, 2009.
ISNAD Orhan, Ayşe - Mutlu, Halim. “Susurluk (Balıkesir) Skarn Yatağının Mineralojik Ve Petrografik Özellikleri”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi 22/2 (Aralık 2009), 65-90.
JAMA Orhan A, Mutlu H. Susurluk (Balıkesir) Skarn Yatağının Mineralojik Ve Petrografik Özellikleri. ESOGÜ Müh Mim Fak Derg. 2009;22:65–90.
MLA Orhan, Ayşe ve Halim Mutlu. “Susurluk (Balıkesir) Skarn Yatağının Mineralojik Ve Petrografik Özellikleri”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, c. 22, sy. 2, 2009, ss. 65-90.
Vancouver Orhan A, Mutlu H. Susurluk (Balıkesir) Skarn Yatağının Mineralojik Ve Petrografik Özellikleri. ESOGÜ Müh Mim Fak Derg. 2009;22(2):65-90.

20873 13565 13566 15461 13568  14913