Tabiat ve İnsan

Öz

Türkiye bulunduğu coğrafya ve ekolojik koşullarının uygunluğu nedeniyle, biyolojik çeşitlilik açısından, tropik kuşak ve yağmur ormanları dışındaki birçok ülkeye göre çok daha zengindir. Ancak geçen yüzyıllık dönem ve özellikle son yıllarda, küreselleşme, teknoloji ve sanayideki bağımlılık, insan hareketlerinin yoğunlaşması ve sınırların yakınlaşması ile çok sayıda yabancı bitki ve hayvan türünün, çeşitli yollardan ülkeye girmesi sonucu, istilacı türlerin işgaline uğradı. Gerek sucul(akuatik) ve gerekse karasal(terrestrik) ortamlarda, küresel anlamda invaziv (istilacı) türlerin artışı sürerken, Türkiye deniz kıyıları invaziv canlı türlerinden büyük ölçüde olumsuz etkilenmektedir. Yöreye yabancı invaziv; yani istilacı türler girdikleri yeni biyotopları işgal ederek yayılışlarını artırmaktadır. Bu çerçevede de yerli türlerin ekosistem ve yaşama alanları değiştirilerek, işgal edilmektedir. Burada dikkati çeken ekolojik gerçek, yerli ve invaziv türler arasındaki biyekolojik rekabeti, özellikle benzer ekolojik nişe sahip türler için, en yüksek üreme enerjisine sahip olanın kazanmasının kaçınılmaz olmasıdır. Hatta bazı durumlarda yerli türlerin yerine geçen invazivler onların bölgeyi terk etmesini indükliyerek, soylarını tehdit edici boyutlarda üreyerek o bölgelere yerleşirler. Neobiyotolar yeni bir bölgeyi istila ederek orada ekolojik, ekonomik ve hatta sağlığa zarar veren hayvan ve bitki türlerini kapsamaktadır.