Yersel Fotogrametrik Yöntem Kullanılarak Fotogrametrik Yazılımların Karşılaştırılması: Hüsrev Paşa Camii Örneği
Öz
Geçmişten günümüze bakıldığında pek az kültürel eser kendi özelliklerini koruyarak günümüze gelebilmiştir. Bu eserler gerek doğa olayları sonucu yaşadıkları tahribatlardan, gerek insan eli ile verilen zararlardan dolayı, gerekse de koruma altında olmasına rağmen gerekli onarımları yapısal özelliklerine uygun bir şekilde yapılmadığı için yapısal bozulmalar geçirmekte, dolayısıyla harap olup yıkılmaktadırlar. Yersel fotogrametri yöntemi ile yapıların tüm detayları üç boyutlu olarak ölçülebilmekte ve yapıya ait fotoğraflar ile yapının ölçülebilir bir üç boyutlu modeli elde edilebilmektedir. Bu çalışmada Van ili, Merkez İpekyolu ilçesinde bulunan ve bir Mimar Sinan eseri olarak günümüze kadar gelebilmiş olan Hüsrev Paşa Camii’nin yersel fotogrametrik yöntem ile detay ölçümleri üç boyutlu olarak yapılmış, yapının resimleri çekilmiştir. Böylece elde edilen veriler bilgisayar ortamında değerlendirilerek yapı üzerinde istenilen her noktaya ait ölçü, yapısal malzeme cinsi, yapının görseli gibi tüm yapı detaylarına sahip üç boyutlu bir modelinin elde edilmesi hedeflenmiştir. Çalışmada farklı fotogrametrik yazılımlar kullanılarak karşılaştırma yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlar karşılaştırıldığında her iki yazılımında yeterli düzeyde hassasiyet sağladığı görülmüştür. Çalışmadan elde edilen verilerde hassasiyet bakımından Agisoft metashape yazılımının, elde edilen nokta bulutu sayısı ve projenin tamamlanma süresi olarak da Photomodeler UAS yazılımmının daha başarılı olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
Mersin Üniversitesi
Proje Numarası
2021-2-TP2-4530
Teşekkür
Bu çalışma, Mersin Üniversitesi tarafından Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) kapsamında desteklenmiştir. Proje no: 2021-2-TP2-4530.
Kaynakça
- Uysal, M., Polat, N., Toprak, A.,S., Yakar, M. (2013) ‘’ 3d Modelıng Of Hıstorıcal Doger Caravansarıes By Dıgıtal Photogrammetry’’ Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Volume XL-5/W2.
- Yakar, M., Kabadayı, A., Yiğit, A. Y., Çıkıkcı, K., Kaya, Y. & Catin, S. S. (2016). Emir Saltuk Kümbeti Fotogrametrik Rölöve Çalışması ve 3 Boyutlu Modellenmesi, Geomatik Dergisi, 1(1), 14-18.
- Kaya, Y., Yiğit, A.,Y., Ulvi, A., Yakar, M. (2021) ‘’Arkeolojik Alanların Dokümantasyonununda Fotogrametrik Tekniklerinin Doğruluklarının Karşılaştırmalı Analizi: Konya Yunuslar Örneği’’ Harita Dergisi 87 (165), 57-72.
- Yakar, M., Yılmaz, H., M., Güleç, S., A., Korumaz, M. (2009) ‘’Advantage Of Digital Close Range Photogrammetry İn Drawing Of Muqarnas İn Architecture’’ Information Technology Journal 8 (2): 202-207.
- Yakar, M., Yılmaz, H. M. & Mutluoǧlu, Ö. (2010). Comparative evaluation of excavation volume by TLS and total topographic station-based methods. Lasers in Eng, 19, 331-345.
- Kraus, K. (1993). Photogrammetry, Fundementals and Standard Processes. Volume 1; Bonn; p 23.
- Vlachos, M., Berger, L., Mathelier, R., Agrafiotis, F., Skarlatos, D. (2019). Software Comparıson For Underwater Archaeologıcal Photogrammetrıc Applıcatıons. 27th CIPA International Symposium “Documenting the past for a better future”, Ávila, Spain.
- Çağlayan, U. (2020). İha Verileri Temelinde Agısoft, Context Capture Ve Pıx4d Görüntü Eşleştirme Yazılımlarının 3b Konum Doğruluğu Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
- Ulvi, A., Yiğit, A.,Y. (2019). Kültürel Mirasın Dijital Dokümantasyonu: Taşkent Sultan Çeşmesinin Fotogrametrik Teknikler Kullanarak 3B Modelinin Yapılması. Türkiye Fotogrametri Dergisi– 1(1); 01-06.
- Yastıklı, N. (2009). Fotogrametrinin Temelleri Ders Notları, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 22s.
- Yakar, İ., Hamal, S. N. G., Çelik, M. Ö., Bilgi, S., Kültürel Mirasın Dokümantasyonu Çalışmalarında Farklı Yazılımların Karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği. Geomatik Dergisi 2021; 6(3); 217-226.
- Ulvı̇, A. & Toprak, A. S. (2016). Investigation of Three- Dimensional Modelling Availability Taken Photograph of the Unmanned Aerial Vehicle; Sample of Kanlıdivane Church. International Journal of Engineering and Geosciences, 1(1), 1–7.
- Varol, F., Ulvi, A. & Yakar, M. (2018). Kültürel Mirasın Dokümantasyonunda Yersel Fotogrametri Tekniğinin Kullanılması: Sazak Köprüsü Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 986-991.
- Hanke, K., Grussenmeyer, P. (2002). Architectural Photogrammetry : Basic theory, Procedures, Tools, ISPRS Comission 5 Tutorial, Corfu, September.
- Karslı, F. (2016). Fotogrametri I Ders Notları (Yayınlanmamış), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, p 6.
- Duran, Z., Toz, G. (2003). Tarihi Eserlerin Fotogrametrik Olarak Belgelenmesi ve Coğrafi Bilgi Sistemine Aktarılması. İTÜ Dergisi, 2, (6), 19-30.
- Kıvanç, H. (2019). Kültürel Miras Belgeleme Çalışmalarında Fotogrametrik Yöntem İle Yersel Lazer Tarama Yönteminin Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Konya Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 21s.
- Yakar, M., Karabörk, H., Yılmaz, H.,M. (2000). Yersel Fotogrametrinin Kullanım Alanları. Niğde Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 4, (1), 18-28.
- Alyilmaz, C., Yakar, M. & Yilmaz, H. M. (2010). Drawing of petroglyphs in Mongolia by close range photogrammetry. Scientific Research and Essays, 5(11), 1216-1222.
- Alyilmaza, C., Alyilmaza, S. & Yakar, M. (2010). Measurement of petroglyhps (rock of arts) of Qobustan with close range photogrammetry. International Archives of Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 38(Part 5), 29-32.
- Yakar, M., Yildiz, F., Alyilmaz, C. & Yilmaz, H. M. (2009). Photogrammetric study for Sircali Medrese Door. In 9-th International Multidisciplinary Scientific GeoConference SGEM 2009, 879-884.
- Ulvi, A., Yakar, M., Alyilmaz, C., & Alyilmaz, S. (2017). Using the close range photogrammetry technique in 3-dimensional work: History of obrukhan sample. International Multidisciplinary Scientific GeoConference: SGEM, 17, 347-355.
- URL 1: Nikon Kamera Özellikleri, https://www.nikon.com.tr/tr_TR/product/discontinued/digital-cameras/2015/d5100#tech_specs. Erişim Tarihi:26.02.2021.
- URL 2: Topcon GPS, http://adastekmuhendislik.com.tr/urun/2-el-topcon-gr-3-gps_17.html. Erişim Tarihi: 28.02.2021.
- URL 3: Topcon Total Station, https://paksoyteknik.com.tr/index.php/paksoy-topcon/total-station/gpt-3500
Comparison Of Photogrammetric Software Using The Terrestrial Photogrammetric Method: The Case Of Husrev Pasa Mosque
Öz
Looking from the past to the present, very few cultural artifacts have survived to the present day by preserving their own characteristics. Although these artifacts are under protection, they are subject to structural deterioration due to the damages they have suffered as a result of natural events, the damages caused by people and the lack of necessary repairs in accordance with their structural characteristics, and therefore they are demolished. With the terrestrial photogrammetry method, all the details of the structures can be measured in three dimensions and a measurable three-dimensional model of the structure can be obtained with the photographs of the structure. In this study, the detail measurements of Hüsrev Paşa Mosque, which is located in the central İpekyolu district of Van province and which has survived to the present day as the work of Mimar Sinan, were made with the local photogrammetric method in three dimensions and the pictures of the building were taken. Thus, by evaluating the data obtained in the computer environment, it is aimed to obtain a three-dimensional model with all the building details such as the size of each point on the building, the type of building material, and the visual of the building. In the study, comparisons were made using different photogrammetric software. In the data obtained from the study, it was determined that Agisoft metashape software was more successful in terms of sensitivity and Photomodeler UAS software in terms of the number of point clouds obtained and the completion time of the project.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
2021-2-TP2-4530
Kaynakça
- Uysal, M., Polat, N., Toprak, A.,S., Yakar, M. (2013) ‘’ 3d Modelıng Of Hıstorıcal Doger Caravansarıes By Dıgıtal Photogrammetry’’ Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Volume XL-5/W2.
- Yakar, M., Kabadayı, A., Yiğit, A. Y., Çıkıkcı, K., Kaya, Y. & Catin, S. S. (2016). Emir Saltuk Kümbeti Fotogrametrik Rölöve Çalışması ve 3 Boyutlu Modellenmesi, Geomatik Dergisi, 1(1), 14-18.
- Kaya, Y., Yiğit, A.,Y., Ulvi, A., Yakar, M. (2021) ‘’Arkeolojik Alanların Dokümantasyonununda Fotogrametrik Tekniklerinin Doğruluklarının Karşılaştırmalı Analizi: Konya Yunuslar Örneği’’ Harita Dergisi 87 (165), 57-72.
- Yakar, M., Yılmaz, H., M., Güleç, S., A., Korumaz, M. (2009) ‘’Advantage Of Digital Close Range Photogrammetry İn Drawing Of Muqarnas İn Architecture’’ Information Technology Journal 8 (2): 202-207.
- Yakar, M., Yılmaz, H. M. & Mutluoǧlu, Ö. (2010). Comparative evaluation of excavation volume by TLS and total topographic station-based methods. Lasers in Eng, 19, 331-345.
- Kraus, K. (1993). Photogrammetry, Fundementals and Standard Processes. Volume 1; Bonn; p 23.
- Vlachos, M., Berger, L., Mathelier, R., Agrafiotis, F., Skarlatos, D. (2019). Software Comparıson For Underwater Archaeologıcal Photogrammetrıc Applıcatıons. 27th CIPA International Symposium “Documenting the past for a better future”, Ávila, Spain.
- Çağlayan, U. (2020). İha Verileri Temelinde Agısoft, Context Capture Ve Pıx4d Görüntü Eşleştirme Yazılımlarının 3b Konum Doğruluğu Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
- Ulvi, A., Yiğit, A.,Y. (2019). Kültürel Mirasın Dijital Dokümantasyonu: Taşkent Sultan Çeşmesinin Fotogrametrik Teknikler Kullanarak 3B Modelinin Yapılması. Türkiye Fotogrametri Dergisi– 1(1); 01-06.
- Yastıklı, N. (2009). Fotogrametrinin Temelleri Ders Notları, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 22s.
- Yakar, İ., Hamal, S. N. G., Çelik, M. Ö., Bilgi, S., Kültürel Mirasın Dokümantasyonu Çalışmalarında Farklı Yazılımların Karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği. Geomatik Dergisi 2021; 6(3); 217-226.
- Ulvı̇, A. & Toprak, A. S. (2016). Investigation of Three- Dimensional Modelling Availability Taken Photograph of the Unmanned Aerial Vehicle; Sample of Kanlıdivane Church. International Journal of Engineering and Geosciences, 1(1), 1–7.
- Varol, F., Ulvi, A. & Yakar, M. (2018). Kültürel Mirasın Dokümantasyonunda Yersel Fotogrametri Tekniğinin Kullanılması: Sazak Köprüsü Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 986-991.
- Hanke, K., Grussenmeyer, P. (2002). Architectural Photogrammetry : Basic theory, Procedures, Tools, ISPRS Comission 5 Tutorial, Corfu, September.
- Karslı, F. (2016). Fotogrametri I Ders Notları (Yayınlanmamış), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, p 6.
- Duran, Z., Toz, G. (2003). Tarihi Eserlerin Fotogrametrik Olarak Belgelenmesi ve Coğrafi Bilgi Sistemine Aktarılması. İTÜ Dergisi, 2, (6), 19-30.
- Kıvanç, H. (2019). Kültürel Miras Belgeleme Çalışmalarında Fotogrametrik Yöntem İle Yersel Lazer Tarama Yönteminin Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Konya Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 21s.
- Yakar, M., Karabörk, H., Yılmaz, H.,M. (2000). Yersel Fotogrametrinin Kullanım Alanları. Niğde Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 4, (1), 18-28.
- Alyilmaz, C., Yakar, M. & Yilmaz, H. M. (2010). Drawing of petroglyphs in Mongolia by close range photogrammetry. Scientific Research and Essays, 5(11), 1216-1222.
- Alyilmaza, C., Alyilmaza, S. & Yakar, M. (2010). Measurement of petroglyhps (rock of arts) of Qobustan with close range photogrammetry. International Archives of Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 38(Part 5), 29-32.
- Yakar, M., Yildiz, F., Alyilmaz, C. & Yilmaz, H. M. (2009). Photogrammetric study for Sircali Medrese Door. In 9-th International Multidisciplinary Scientific GeoConference SGEM 2009, 879-884.
- Ulvi, A., Yakar, M., Alyilmaz, C., & Alyilmaz, S. (2017). Using the close range photogrammetry technique in 3-dimensional work: History of obrukhan sample. International Multidisciplinary Scientific GeoConference: SGEM, 17, 347-355.
- URL 1: Nikon Kamera Özellikleri, https://www.nikon.com.tr/tr_TR/product/discontinued/digital-cameras/2015/d5100#tech_specs. Erişim Tarihi:26.02.2021.
- URL 2: Topcon GPS, http://adastekmuhendislik.com.tr/urun/2-el-topcon-gr-3-gps_17.html. Erişim Tarihi: 28.02.2021.
- URL 3: Topcon Total Station, https://paksoyteknik.com.tr/index.php/paksoy-topcon/total-station/gpt-3500
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 2021-2-TP2-4530 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Nisan 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 4 Sayı: 1 |
