Research Article
BibTex RIS Cite

FARKLI KAT ADETLERİNE SAHİP BETONARME YAPILARIN BURULMA DAVRANIŞININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2025, Volume: 28 Issue: 1, 391 - 402, 03.03.2025

Abstract

Bu çalışmada farklı kat adetlerine sahip (3, 5, 7 ve 9) konut tipi betonarme binalar incelenmiştir. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY-2018) esas alınarak doğrusal olmayan zaman tanım alanında analiz yöntemi ile analizler gerçekleştirilmiştir. 4 tip kat planı esas alınarak kat adetleri ve perde elemanların yerleşim düzenleri ve sayıları değiştirilerek toplam 16 tip modelin burulma davranışı üzerindeki etkisi irdelenmiştir. Dikkate alınan binalar perde duvar + çerçeve sistemlidir. ETABS programından yararlanılarak tasarım ve analiz yapılmıştır. Analizlerde kullanılmak üzere esas alınan 1999 Kocaeli depremi ivme kayıtları olup bu kayıtlar tüm binalara x ve y yönlerinde uygulanmıştır. Uygulanan analizler sonucunda periyot ve burulma düzensizliği katsayıları elde edilerek kat adedi değişimine etkisi irdelenmiştir. Periyot değerlerinin kat sayısının artışıyla arttığı gözlenmiştir. İncelenen yapılarda perde sayısının minimum olduğu Tip-1 binasında en yüksek periyot değerleri tespit edilmiştir. Tip-1, 3 katlı bina modelinde en yüksek burulma düzensizliği katsayıları, Tip-2, 7 katlı bina modelinde ise en düşük burulma düzensizliği katsayıları görülmüştür.

References

  • Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Veri Tabanı. https://deprem.afad.gov.tr/home-page/ Erişim tarihi: 2024.
  • Atar, M., İnce, O., Taş, Ö. F., Özmen, A., & Sayın, E. (2024). 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri sonrası Malatya ilinde bulunan betonarme binaların ve çelik yapıların hasar durumlarının incelenmesi. Türk Deprem Araştırma Dergisi, 6(1), 60-80. https://doi.org/10.46464/tdad.1394039
  • Baral, A., & Yajdani, S. K. (2015). Seismic analysis of RC framed building for different position of shear wall. International Journal of Innovative Research in Science. Engineering and Technology, 4(5), 3346-3353. https://doi.org/10.15680/IJIRSET.2015.0405055
  • Çetin, K., Demir, A., & Altıok, T. Y. (2020). 2007 ve 2018 Türk Deprem Yönetmeliklerine göre yerel zemin sınıflarının yapılardaki burulma düzensizliğine etkisi. Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(2), 282-290. https://doi.org/10.36306/konjes.578184
  • DBYBHY. (2007). Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik. Ankara: Bayındırlık ve İskân Bakanlığı.
  • Demir, A., & Dönmez, D. (2008). Çok katlı yapılarda burulma düzensizliğine etki eden faktörler. C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 4(1), 31-36.
  • Derdiman, M. K., & Mirkelam, Z. A. (2011). Planında asimetrik betonarme yapıların deprem davranışının enerji sönümleyicilerle iyileştirilmesi. Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi, 7(2), 15-30.
  • Döker, A. T. (2020). Burulma düzensizliğine sahip taban izolasyonlu yapıların deprem davranışının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Bursa 106s.
  • Erdem, H. (2016). Burulma Düzensizliğinin Betonarme Yapı Davranışına Etkileri. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 31(1), 459-468. https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.319360
  • ETABS Version 18.1.1, Computers and Structures, Inc. Berkeley, California, 2020.
  • Hussain, S. M., & Tengli, S. K. (2018). Study on torsional effects of irregular buildings under seismic loads. International Journal of Applied Engineering Research, 13(7), 55-60.
  • Haskılıç, S. (2022). TBDY-2018’e göre kirişsiz döşeme sistemli betonarme yapıların deprem davranışının perde oranına göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya 143s.
  • Işık, E., & Öztürk, G. (2017). Betonarme binalarda kat yüksekliğinin yapı performansına etkisi. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(1), 299-305.
  • İnce, O. (2024). Structural damage assessment of reinforced concrete buildings in Adıyaman after Kahramanmaraş (Türkiye) Earthquakes on 6 February 2023. Engineering Failure Analysis, 156, 107799. https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2023.107799
  • Kaya, G., & Özsoy Özbay, A. E. (2019). Perde ve çerçeveli betonarme yapılarda perde konumunun planda düzenlenmesi ve yapısal davranışa etkisi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 7(1), 7-17. https://doi.org/10.21923/jesd.429880
  • Mallika, K., & Nagesh Kumar, G. (2016). Analysis of shear wall in high rise unsymmetrical building using ETABS. International Journal of Innovative Research in Science, 5(11), 19951-19960. https://doi.org/10.15680/IJIRSET.2016.0511056
  • Mohammed, B. H. (2023). Burulma düzensizliği bulunan binaların deprem performanslarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Diyarbakır 145s.
  • Özmen, A., İnce, O., Taş, Ö. F., Atar, M., Özbulut, O. E., & Sayın, E. (2024). Seismic performance assessment of structures in Malatya Province after 6 February 2023 Turkey earthquake sequences. Natural Hazards, 1-34. https://doi.org/10.1007/s11069-024-07017-x
  • Sağlıyan, S., Yön, B., & Sayın, E. (2012). Burulma düzensizliğinin çok katlı sürekli tablalı kirişsiz ve kirişli döşemeli yapılara etkisinin incelenmesi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 28(2), 73-87.
  • Taş, Ö. F., Sayın, E., & Öncü, M. E. (2022). Yeni betonarme binalar için etkin kesit rijitlikleri ve statik itme analizleri. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 34(2), 505-516. https://doi.org/10.35234/fumbd.1074221
  • TBDY. (2018). Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği. Ankara: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
  • Tursun, D., Taş, Ö. F., & Sayın, E. (2023). Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği 2018’e (TBDY-2018) göre betonarme bir binanın perde elemanlarının hasar sınır bölgelerinin tespit edilmesi. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 35(2), 581-595. https://doi.org/10.35234/fumbd.1287311
  • Uçar, T., & Merter, O. (2009). Planda perde yerleşiminin betonarme perde-çerçeveli binaların deprem davranışına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(2), 11-18.

EVALUATION OF TORSIONAL BEHAVIOUR OF REINFORCED CONCRETE STRUCTURES WITH DIFFERENT STORY NUMBERS

Year 2025, Volume: 28 Issue: 1, 391 - 402, 03.03.2025

Abstract

This study analyzes residential reinforced concrete buildings with different numbers of stories (3, 5, 7, and 9). A nonlinear time history analysis method was used based on the Turkish Building Earthquake Code (TBEC-2018). Based on four types of story plans, the number of stories and the layout number of shear wall elements were changed, and the effect of 16 models on torsional behaviour was examined. The buildings considered are a shear wall + frame system. ETABS program was used for design and analysis. The acceleration records of the 1999 Kocaeli earthquake were taken as the basis for the analysis, and these records were applied to all buildings in the x and y directions. As a result of the applied analyses, period and torsional irregularity coefficients were obtained, and their effect on the change in the number of stories was examined. It is observed that the period values increase with the increase in the number of storeys. The highest period values were found in the Type-1 building, where the number of shear walls was minimal. The highest torsional irregularity coefficients were observed in Type-1, 3-storey building model, and the lowest torsional irregularity coefficients were observed in Type-2, 7-storey building model.

References

  • Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Veri Tabanı. https://deprem.afad.gov.tr/home-page/ Erişim tarihi: 2024.
  • Atar, M., İnce, O., Taş, Ö. F., Özmen, A., & Sayın, E. (2024). 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri sonrası Malatya ilinde bulunan betonarme binaların ve çelik yapıların hasar durumlarının incelenmesi. Türk Deprem Araştırma Dergisi, 6(1), 60-80. https://doi.org/10.46464/tdad.1394039
  • Baral, A., & Yajdani, S. K. (2015). Seismic analysis of RC framed building for different position of shear wall. International Journal of Innovative Research in Science. Engineering and Technology, 4(5), 3346-3353. https://doi.org/10.15680/IJIRSET.2015.0405055
  • Çetin, K., Demir, A., & Altıok, T. Y. (2020). 2007 ve 2018 Türk Deprem Yönetmeliklerine göre yerel zemin sınıflarının yapılardaki burulma düzensizliğine etkisi. Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(2), 282-290. https://doi.org/10.36306/konjes.578184
  • DBYBHY. (2007). Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik. Ankara: Bayındırlık ve İskân Bakanlığı.
  • Demir, A., & Dönmez, D. (2008). Çok katlı yapılarda burulma düzensizliğine etki eden faktörler. C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 4(1), 31-36.
  • Derdiman, M. K., & Mirkelam, Z. A. (2011). Planında asimetrik betonarme yapıların deprem davranışının enerji sönümleyicilerle iyileştirilmesi. Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi, 7(2), 15-30.
  • Döker, A. T. (2020). Burulma düzensizliğine sahip taban izolasyonlu yapıların deprem davranışının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Bursa 106s.
  • Erdem, H. (2016). Burulma Düzensizliğinin Betonarme Yapı Davranışına Etkileri. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 31(1), 459-468. https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.319360
  • ETABS Version 18.1.1, Computers and Structures, Inc. Berkeley, California, 2020.
  • Hussain, S. M., & Tengli, S. K. (2018). Study on torsional effects of irregular buildings under seismic loads. International Journal of Applied Engineering Research, 13(7), 55-60.
  • Haskılıç, S. (2022). TBDY-2018’e göre kirişsiz döşeme sistemli betonarme yapıların deprem davranışının perde oranına göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya 143s.
  • Işık, E., & Öztürk, G. (2017). Betonarme binalarda kat yüksekliğinin yapı performansına etkisi. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(1), 299-305.
  • İnce, O. (2024). Structural damage assessment of reinforced concrete buildings in Adıyaman after Kahramanmaraş (Türkiye) Earthquakes on 6 February 2023. Engineering Failure Analysis, 156, 107799. https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2023.107799
  • Kaya, G., & Özsoy Özbay, A. E. (2019). Perde ve çerçeveli betonarme yapılarda perde konumunun planda düzenlenmesi ve yapısal davranışa etkisi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 7(1), 7-17. https://doi.org/10.21923/jesd.429880
  • Mallika, K., & Nagesh Kumar, G. (2016). Analysis of shear wall in high rise unsymmetrical building using ETABS. International Journal of Innovative Research in Science, 5(11), 19951-19960. https://doi.org/10.15680/IJIRSET.2016.0511056
  • Mohammed, B. H. (2023). Burulma düzensizliği bulunan binaların deprem performanslarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Diyarbakır 145s.
  • Özmen, A., İnce, O., Taş, Ö. F., Atar, M., Özbulut, O. E., & Sayın, E. (2024). Seismic performance assessment of structures in Malatya Province after 6 February 2023 Turkey earthquake sequences. Natural Hazards, 1-34. https://doi.org/10.1007/s11069-024-07017-x
  • Sağlıyan, S., Yön, B., & Sayın, E. (2012). Burulma düzensizliğinin çok katlı sürekli tablalı kirişsiz ve kirişli döşemeli yapılara etkisinin incelenmesi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 28(2), 73-87.
  • Taş, Ö. F., Sayın, E., & Öncü, M. E. (2022). Yeni betonarme binalar için etkin kesit rijitlikleri ve statik itme analizleri. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 34(2), 505-516. https://doi.org/10.35234/fumbd.1074221
  • TBDY. (2018). Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği. Ankara: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
  • Tursun, D., Taş, Ö. F., & Sayın, E. (2023). Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği 2018’e (TBDY-2018) göre betonarme bir binanın perde elemanlarının hasar sınır bölgelerinin tespit edilmesi. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 35(2), 581-595. https://doi.org/10.35234/fumbd.1287311
  • Uçar, T., & Merter, O. (2009). Planda perde yerleşiminin betonarme perde-çerçeveli binaların deprem davranışına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(2), 11-18.
There are 23 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Reinforced Concrete Buildings
Journal Section Civil Engineering
Authors

Dilara Tursun 0009-0003-1501-6961

Ömer Faruk Taş 0000-0002-1431-5316

Erkut Sayın 0000-0003-0266-759X

Publication Date March 3, 2025
Submission Date October 21, 2024
Acceptance Date December 27, 2024
Published in Issue Year 2025Volume: 28 Issue: 1

Cite

APA Tursun, D., Taş, Ö. F., & Sayın, E. (2025). FARKLI KAT ADETLERİNE SAHİP BETONARME YAPILARIN BURULMA DAVRANIŞININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 28(1), 391-402.