Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Yayın Etiği

Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi’nin yayın etiği ve açık erişim politikası, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar  ve politikalar (“Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors” vb.) doğrultusunda yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir. Bu kılavuzlar ve politikalar dikkate alınarak Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi için etik görev ve sorumluluklar oluşturulmuştur.
Makalelerde kullanılan verilerin çarpıtılması ve gerçek dışı (uydurma) verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale ret edilecektir. Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi; editör, alan editörü ya ve/veya hakemler tarafından yapılan değerlendirmelere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ait dosyaları isteme hakkına sahiptir.

Yayıncının Etik Sorumlukları

Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi’nin yayıncısı olup kâr amacı gütmeyen bir kamu eğitim kuruluşudur. Yayıncı olarak dergide çalışmaların tarafsız ve bağımsız değerlendirilmesini sağlamakla yükümlüdür.

Editör, Editör Yardımcısı ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları

Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 'nde Editör, Editör Yardımcısı ve Alan Editörleri sorumluluklar bahsedilirken Editör olarak bahsedilecek olup aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:

• Editör(ler), hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya, ihtiyaç duyulduğunda geri bildirimde bulunmaya, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranış sergilemeye çaba gösterirler.
• Editör(ler), makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin bilimsel açıdan özgün olmasına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
• Editör(ler), makalelerin dergimizde yayınlanması ile ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
• Editör(ler), yayınlanmak üzere başvurusu yapılan makaleleri, makalede önemli bir problem olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır. Değerlendirme sürecinde hakem önerilerini dikkate alarak ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmezler. Editör ve alan editörünün önemli bir sebep olmadığı sürece olumlu yöndeki hakem görüşlerini dikkate alması gerekir.
• Editör(ler), kör hakemlik politikası ile hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin tarafsız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
• Editör(ler), dergimize gönderilen makalelere alan editörü ve hakemlerin uzmanlık alanları dikkate alınarak atamalar yapılır, değerlendirmelerin tarafsız ve bağımsız yapılmasına özen gösterirler.
• Editör(ler), makalenin tarafsız değerlendirilebilmesi için editör(ler), hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması olup olmamasını dikkate alırlar.
• Editör(ler), akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirme sürecini engellemelidir.
• Editör(ler), hakem havuzunu genişletebilmek ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
• Editör(ler), süreçlerin yayın politikaları ve kılavuzlara uygun yürütülmesini sağlar ve gerektiğinde güncel gelişmeler hakkında bilgilendirme yapar.
• Editör(ler), dergimizde değerlendirilen makalelerdeki yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerin korunmasından sorumludur.
• Editörler; makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
• Editör(ler); görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır.
• Editör(ler), dergimizde yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur.
• Editör(ler), dergimizde yayımlanan makalelere yapılan tutarlı akademik eleştirileri dikkate alarak eleştirilen makalenin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
• Editör(ler), dergimize hakem, yazar ve okuyuculardan iletilen şikâyetlere açık ve aydınlatıcı açıklamaları yapar.

Yazarların Etik Sorumlulukları

 Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi'ne  çalışma gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:

• Yazar(lar)ın dergimize gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir.
• Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini, Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 'ne göndermemelidir. Bir dergide süreç tamamlandığında ve süreç sonunda ilgili makale reddedildiğinde başka bir dergiye değerlendirme için makale gönderebilir.
• Yazar(lar) makalenin tüm bölümlerinden sorumludur.
• Yazar(lar), makalede faydalandıkları kaynaklara etik ilkeler ve dergimiz yazım kuralları doğrultusunda doğru biçimde atıf vermelidir.
• Yazar(lar), makalede yer alacak yazarlara ve yazar sıralamasına makaleyi dergimize gönderirken karar vermiş olmalıdır. Yazar ekleme, çıkarma ve yazar sırası değiştirme dergimize önerilmemelidir. Bununla beraber makaleye katkı sağlamayan kişilerin makaleye yazar olarak yazılmamasına özen gösterilmelidir.
• Yazar(lar), dergimize gönderdikleri makale ilgili varsa çıkar çatışması oluşturabilecek durumları ve ilişkileri Editör’e bildirmelidir.
• Yazar(lar)dan değerlendirme sürecinde makalelerine ilişkin ham veri ve/veya bilgi istenmesi durumunda talep edilen dokümanların Editör Kuruluna sunmalıdırlar.
• Yazar(lar)dan, değerlendirme, erken görünüm veya elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili herhangi bir hata fark etmesi durumunda bilgilendirme, makale için düzeltme veya geri çekme işlemlerinin yapılabilmesi için editör ile iletişime geçmesi beklenmektedir.
• Yazar(lar) çalışmalarının gerçekleştirilmesinde destek alınan kaynaklarını, makalenin teşekkür kısmında belirtmesi gerekmektedir.
• Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma ile ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların/deneklerin onayının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.
• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir. 
• Yazar(lar), makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunu belirtilmelidir. Çalışma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar vb uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir.
• Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.


Hakemlerin Etik Sorumlulukları

Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi makale değerlendirme sürecinde iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler ve yazar(lar) birbirleri ile iletişim kuramaz; makale değerlendirme sonuçları dergi yönetim sistemi üzerinden editörler tarafından yazar(lar)a iletilir. Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:

• Hakemler sadece uzmanlık alanı ile ilgili makalelerin değerlendirmesini kabul etmelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi tarafsızlık ve gizlilik ilkesi kapsamında yapmalı, değerlendirdikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmelidir. Fakat makale, yayınlandıktan sonra kullanabilir.
• Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu fark ettiklerinde veya tereddüt ettiklerinde, makale değerlendirmesini reddederek, editörlere bilgi vermelidir.
• Hakemler, makale değerlendirmesini akademik görgü kurallarına uygun ve yapıcı bir dille yapmalıdır. Değerlendirmelerde hakaret ve düşmanlık içeren yorumlardan kaçınmalıdır.
• Hakemler değerlendirme işlemini kabul ettikleri makalenin, değerlendirme işlemlerini kendilerine tanınan süre içeresinde gerçekleştirmelidir.

Kalite güvencesi

 Editörler; dergimizde yayınlanan makalelerin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.

Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak

 Editör(ler) makalelerde karşılaşılan hata, tutarsızlık ve/veya hatalı yönlendirme içeren yargıları düzeltilmesinden sorumludur.


Fikri mülkiyet haklarının korunması

 Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür.

Ücret politikası

Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi makalenin gönderim, değerlendirme, kabul, basım ve yayın sürecinde herhangi bir ücret talep etmemektedir. 

Makale değerlendirme süresi

Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi'ne gönderilen makalelerin değerlendirme sürecinin 8-12 hafta içerisinde tamamlanması hedeflenmektedir. Fakat bu süre değişkenlik gösterebilmektedir.

Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi

Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 'nde editörler, hakemler, yazarlar ve makaleler ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış içerikle karşılaşılması durumunda lütfen stokgoz@atu.edu.tr ve/veya cdagsuyu@atu.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildiriniz.