Muz Kabuğu Ekstraktının Pamuk ve Pamuk-Poliester Karışımlı Kumaşlarda Güç Tutuşurluğa Etkisinin İncelenmesi
Öz
Pamuk ve poliester günümüzde en çok kullanılan konvansiyonel lifler olarak tekstil endüstrisinde önemli bir paya sahiptir. Bu elyafların güç tutuşurluk terbiye işlemlerinde kullanılan kimyasallara alternatif olarak çevre atık yükü düşük ve sürdürülebilir doğal malzemelerinin elde edilmesi çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Bu noktada doğal materyallerden birisi olan muz kabuklarının, yapılarındaki potasyum, magnezyum ve kalsiyum mineralleri dolayısıyla tekstil materyali üzerinde bir alev almaya karşı kalkan görevi görebileceği düşünülmektedir.
Çalışmada, ilk olarak muz kabuğunun yapısından ekstraksiyon yöntemiyle büyük boyutlu ve yabancı maddeler uzaklaştırılmıştır. Bitkisel atık ekstratları ilk olarak yakma, haşıl sökme, merserize ve kasar ön terbiye işlemleri ile aynı gramaj ve konstrüksiyona sahip %100 pamuklu kumaşlara emdirme ve kaplama yöntemlerine göre uygulanmıştır. İkinci olarak ise; yakma, soğuk kasar ön terbiye işlemlerinden geçirilen %50 pamuk-%50 poliester karışımlı dokuma kumaşlar üzerine aynı aplikasyon yöntemleriyle uygulanmıştır. Muz kabuğu atık ekstratlarının pamuk ve pamuk-poliester karışımlı kumaşların yapısındaki dağılımını incelemek için SEM görüntüleri alınmıştır. Pamuk ve pamuk/poliester karışımı kumaşlarda emdirme ve kaplama sonrası muz kabuğu atık ekstraktlarının sıcaklık-zaman fonksiyonuna bağlı kütle kayıpları TGA analizleri ile tespit edilmiştir. Muz kabuğu ekstraktı ve ticari güç tutuşurluk kimyasallarıyla emdirme ve kaplama işlemine tabi tutulan %100 pamuklu ve %50 Pamuk-%50 PES karışımlı kumaşların alev alması için ortamda bulunması gereken oksijen miktarının belirlenmesi için LOI analizi gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- [1] Papaspyrides C.D.,Pavlidou S., Vouyiouka S.N. (2009). Development of Advanced Textile Materials: Natural Fibre Composites, Anti-microbial and Flame-retardant Fabrics. Journal of Materials: Design and Applications, 223: 91-102.
- [2] Öz M.K. (2006). Yanmaya Karşı Dirençli (FR) ve Katyonik Boyalarla Boyanabilen (CD) Polyester Üretimi ve Bu Polyesterin Elyaf Prosesi. Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi, Adana, Turkey.
- [3] Raether L.O.,Kidder R.C. (1988). The Market For Flame Retardants in the U.S.A Current Analysis. Handbook of Flame Retardant Chemicals and Fire Testing Services, Technomic Publishing Company, Inc. Pennsylvania, USA, 1-5.
- [4] Cireli,A., Onar N., Ebeoğlugil M.F., Kayatekin I., Kutlu B., Çelik E. (2006). Fosfor Katkılı SiO2 İnce Filmleri ile Kaplanmış Kumaşların Güç Tutuşurluk Özelliklerinin Geliştirilmesi. 13. Uluslararası Metalurji ve Malzeme Kongresi, 463-471
- [5] Fan D., You F., Zhang Y., Huang Z. (2017). Flame Retardant Effects of Fabrics Finished by Hybrid Nano-Micro Silica-based Sols. 8th International Conference on Fire Science and Fire Protection Engineering, Procedia 211:160–168, China.
- [6]Atakan R., Bical A., Çelebi E., Özcan G., Soydan N., Saraç A.S. (2018). Development of a Flame Retardant Chemical for Finishing of Cotton, Polyester and CO/PET Blends. Journal of Industrial Textiles, 0(00): 1-21.
- [7]Faheem S.,Baheti V., Tunak M., Wiener J., Militky J. (2017). Comparative Performance of Flame Retardancy, Physiological Comfort and Durability of Cotton Textiles Treated with Alkaline and Acidic Casein Suspension. Journal of Industrial Textiles, 0(00): 1-23.
- [8] Teli M.D.,Pandit P. (2017). Development of Thermally Stable and Hygienic Colored Cotton Fabric Made by Treatment with Natural Coconut Shell Extract. Journal of Industrial Textiles, 0(00): 1-32.
- [9] Basak S.,Saxena S., Chattopadhyay S.K., Narkar R., Mahangade R. (2016). Banana Pseudostem Sap: A Waste Plant Resource for Making Thermally Stable Cellulosic Substrate. Journal of Industrial Textiles, 46(4): 1003-1023.
- [10] Manfredia A.,Carosio F., Ferrutia P., Ranuccia E.,Alongia J., (2018). Linear Polyamidoamines As Novel Biocompatible Phosphorus-Free Surface confined İntumescent Flame Retardants For Cotton Fabrics. Polymer Degradation and Stability, 51: 52-64.
- [11] Gültekin, B. C., 2011. SeaCell® İçerikli Kumaşların Güç Tutuşurluk ve Termal Özelliklerinin Geliştirilmesi. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Eğitimi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul, 168 s.
- [12] Lu, S.Y., Hamerton, I., 2002. Recent developments in the chemistry of halojen-free flame retardant polymers. Progress In Polymer Science, 27: 1661-1712.
- [13] Balaban, Ç.F. (2019). Bitkisel Atık Ekstraktlarıyla Yapılan Kaplama ve Emdirme İşlemlerinin Güç Tutuşurluk Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ, Turkey.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Giyilebilir Malzemeler |
| Bölüm | Tekstil Mühendisliği |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 2 Haziran 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 20 Kasım 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021Cilt: 24 Sayı: 2 |
