Araştırma Makalesi
Yıl 2021,
Cilt: 24 Sayı: 3, 216 - 232, 03.09.2021
Öz
Erozyon, doğal toprak ekosisteminin bozulması başta olmak üzere ortaya çıkardığı problemler nedeniyle önemli doğal afetler arasında ele alınmaktadır. Dünya’nın birçok yerinde olduğu gibi ülkemizde de erozyon önemli bir toprak sorununu oluşturmaktadır. Bu sorunun çözümünde erozyonun duyarlılığını tespit etmek ve öncelikli belirlenen alanlara özgü tedbirler almak hızlı çözüm yollarından biridir. Bu çalışmanın amacı, ülkemizde su erozyonunun fazla yaşandığı Fırat Havzası içerisinde bulunan Kaman Deresi Havzasında RUSLE (Revize Edilmiş Üniversal Toprak Kayıpları Eşitliği) tekniği kullanarak erozyon duyarlılığını tespit etmektir. Yaklaşık 110 km^2 alan kaplayan çalışma havzası, RUSLE yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Yağış aşındırma parametresi TRMM 3B43 ve GloREDa verileri ile karşılaştırılmıştır. Ortalama erozyon değerleri, GloREDa yağış aşındırma parametresi ile ortalama 112 ton/ha/yıl, TRMM 3B43 yağış aşındırma parametresi ile 68 ton/ha/yıl olarak hesaplanmıştır. Meteorolojik uydu görüntülerinden elde edilen yağış aşındırma parametreleri erozyon çalışmalarında yararlı olacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Almazroui, M. (2011). “Calibration of TRMM Rainfall Climatology Over Saudi Arabia During 1998-2009”, Atmos. Res., 99, ss. 400–414.
- Artun, O., & Koca, Y. K. (2018). “Determination of Soil Losses Using RUSLE Model and Geographical Information Systems (GIS) in a Selected Area in Mediterranean Region of Turkey”, Fresenius Environmental Bulletin, 27(5 A), 3359-3366.
- Baiamonte, G., Minacapilli, M., Novara, A., & Gristina, L. (2019). “Time Scale Effects and İnteractions of Rainfall Erosivity and Cover Management Factors on Vineyard Soil Loss Erosion in the Semi-Arid Area of Southern Sicily”, Water, 11(5), 978.
- Beskow, S., Mello, C.R., Norton, L.D., Curi, N., Viola, M.R., & Avanzi, J.C. (2009). “Soil Erosion Prediction in the Grande River Basin, Brasil Using Distributed Modelling”, Catena, 79, 49-59.
- Blanco, H. & Lal, R. (2008). Principles of Soil Conservation and Management, Springer, New York, USA.
- CORINE (2018). http://corinecbs.tarimorman.gov.tr/corine Erişim 20.03.2019
- Darama, Y., Yılmaz, K., & Melek, A. B. (2021). “Land Degradation by Erosion Occurred After İrrigation Development in the Harran Plain”, Southeastern Turkey, Environmental Earth Sciences, 80(6), 1-18.
- De Roo, A.P.J., Wesseling, C.G. & Ritsema, C.J. (1996). “LISEM: A Single Event Physically Based Hydrological and Soil Erosion Model for Drainage Basins”, I: theory, input and output. Hydrological processes 10(8): 1107- 1117.
- Doğan, O. & Güçer, C. (1976). Su Erozyonun Nedenleri-Oluşumu ve Universal Denklem ile Toprak Kayıplarının Saptanması, Merkez Topraksu Araştırma Enstitüsü Genel Yayınları, 159 s., İstanbul.
- DSİ (2013), Türkiye Akarsularında Süspanse Sediment Gözlemleri (2006-2012), Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı, DSİ Destek Hizmetleri D. Bşk. Basım ve Foto-Film Şb. Md., Ankara.
- Erpul, G., Şahin, S., İnce, K., Küçümen, A., Akdağ, M.A., Demirtaş, İ., & Çetin, E. (2018). Türkiye Su Erozyonu Atlası, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Yayınları. Ankara.
- Earthexplorer, (2020). Landsat Archives, https://earthexplorer.usgs.gov/, Erişim 20 Kasım 2020.
- Karabulut, M., & Küçükönder, M. (2008). “Kahramanmaraş Ovası ve Çevresinde CBS Kullanılarak Erozyon Alanlarının Tespiti,” KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(2), 14-22.
- Kinnell, P. I. A., & Risse, L. M. (1998). “USLE-M: Empirical Modeling Rainfall Erosion Through Runoff and Sediment Concentration”, Soil Science Society of America Journal, 62(6), 1667.
- Kumar, D., Pandey, A., Sharma, N., & Flugel, W.A., (2017). “Evaluation of TRMM-Precipitation With Rain-Gauge Observation Using Hydrological Model J2000”, J. Hydrol. Eng., 22.
- Li, X., Li, Z., & Lin, Y. (2020). “Suitability of TRMM Products with Different Temporal Resolution (3-Hourly, Daily, and Monthly) for Rainfall Erosivity Estimation”, Remote Sensing, 12(23), 3924.
- NASA/METI/AIST/Japan Spacesystems and U.S./Japan ASTER Science Team (2019). “ASTER Global Digital Elevation Model V003 [Data set]”, NASA EOSDIS Land Processes DAAC, Accessed 2021-06-28 from https://doi.org/10.5067/ASTER/ASTGTM.003.
- Oakes, H., & Arıkök, Z., (1954). “Türkiye Umumî Toprak Haritası”, Toprak ve Gübre Araștırma Enstitüsü.
- OpenStreetMap Contributors (2017). https://www.openstreetmap.org.
- Panagos, P., Ballabio, C., Borrelli, P., Meusburger, K., Klik, A., Rousseva, S., Tadic, M.P., Michaelides, S., Hrabalíková, M., Olsen, P., Aalto, J., Lakatos, M., Rymszewicz, A., Dumitrescu, A., Begueria, S., & Alewell, C. (2015). “Rainfall Erosivity in Europe”. Sci Total Environ. 511, 801-814.
- Panagos P., Borrelli P., Meusburger K., Yu B., Klik A., Lim K.J., Yang J.E, Ni J., Miao C., Chattopadhyay N., Sadeghi S.H., Hazbavi Z., Zabihi M., Larionov G.A., Krasnov S.F., Garobets A., Levi Y., Erpul G., Birkel C., Hoyos N., Naipal V., Oliveira P.T.S., Bonilla C.A., Meddi M., Nel W., Dashti H., Boni M., Diodato N., Van Oost K., Nearing M.A., & Ballabio C., (2017). “Global Rainfall Erosivity Assessment Based on High-Temporal Resolution Rainfall Records”, Scientific Reports, 7: 4175.
- Renard, K. G, Foster, G.R., Weesies, G.A. & Porter, J.P. (1991). “RUSLE: Revised Universal Soil Loss Equation”, Journal of Soil and Water Conservation, 46, 30- 33.
- Rozante, J.R., Moreira, D.S., de Goncalves, L.G.G. & Vila, D.A., (2010). “Combining TRMM and Surface Bbservations of Precipitation: Technique and Validation Over South America”, Weather Forecast. 25, 885–894.
- Stisen, S. & Sandhlt, I., (2010). “Evaluation of Remote-Sensing-Based Rainfall Products Through Predictive Capability in Hydrological Runo Modelling”, Hydrol. Process. 24, 879–891.
- Tüfekçioğlu, M., Yıldırım, C., & Duman, A. (2020) “Determination of Soil Loss Occurring Via Gully and Streambanks Using (Erosion Pin Method” in Oltu Micro-Catchment Within Coruh River Basin)”, Turkish Journal of Forest Science, 4(2), 333-350.
- Vatandaşlar, C., & Yavuz, M., (2017). “Modeling Cover Management Factor of RUSLE Using Very High-Resolution Satellite İmagery in a Semiarid Watershed”, Environmental Earth Sciences, 76(2), 65.
- Wischmeier, W.H. & Smith, D.D. (1978). “Predicting Rainfall Erosion Losses. A Guide to Conservation Planning”, The USDA Agricultural Handbook, No. 537, Maryland.
Toplam 27 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Yer Bilimleri ve Jeoloji Mühendisliği (Diğer) |
| Bölüm | Jeoloji Mühendisliği |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Eylül 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Temmuz 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021Cilt: 24 Sayı: 3 |
