Bu çalışmada, Malatya kuzeydoğusunda yüzeyleyen geç Kretase yaşlı plütonik kayaçların petrografik, jeokimyasal ve petrojenez özellikleri değerlendirilmiştir. İncelenen kayaçlar gabro, diyorit, granodiyorit, kuvars monzonit ve granit litolojilerinden oluşmaktadır. Mineral bileşimleri ve dokusal özelliklerine göre bu birimler, çok evreli magmatik süreçlerin ürünleri olarak tanımlanmıştır. Ana ve iz element verileri, kayaçların kalk-alkalin karakterli olduğunu ve SiO₂ içeriğiyle birlikte belirgin fraksiyonel kristallenme eğilimi gösterdiğini ortaya koymaktadır. İz element diyagramlarında görülen LILE ve LREE zenginleşmesi ile Nb, Ti ve Eu’daki negatif anomaliler, magmatik etkinliğin aktif kıta kenarı yay ortamında geliştiğine işaret etmektedir. Tektonik sınıflama diyagramlarına göre örneklerin çoğu volkanik yay granitleri alanında konumlanmaktadır. AFC modellemeleri, özellikle kuvars monzonit örneğinde kabuksal malzeme katkının arttığını göstermektedir. Elde edilen tüm veriler, bu plütonik kayaçların manto kökenli mafik magmaların kıtasal kabukla etkileşimi sonucu evrimleştiğini ve aktif kıta kenarına özgü çok evreli yay magmatizmasının temsilcisi olduğunu göstermektedir.
plütonik kayaçlar magmatik evrim aktif kıta kenarı jeokimya AFC modelleme
This study evaluates the petrographic, geochemical, and petrogenetic characteristics of Late Cretaceous plutonic rocks exposed in the northeastern Malatya region. The investigated rocks comprise gabbro, diorite, granodiorite, quartz monzonite, and granite lithologies. Based on their mineral compositions and textural features, these units are interpreted as products of multi-stage magmatic processes. Major and trace element data indicate that the rocks are calc-alkaline in character and exhibit a pronounced fractional crystallization trend with increasing SiO₂ content. Trace element diagrams reveal enrichment in LILE and LREE, along with negative Nb, Ti, and Eu anomalies, suggesting that magmatic activity developed in an active continental margin arc setting. Tectonic discrimination diagrams place most of the samples in the volcanic arc granite field. AFC modeling indicates that crustal material contribution is more significant in the quartz monzonite samples. All data collectively suggest that these plutonic rocks evolved from mantle-derived mafic magmas through interaction with the continental crust and represent multi-stage arc magmatism characteristic of an active continental margin.
plutonic rocks magmatic evolution active continental margin jeochemistry AFC modeling
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Mineraloji-Petrografi |
Bölüm | Jeoloji Mühendisliği |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 3 Eylül 2025 |
Gönderilme Tarihi | 20 Mayıs 2025 |
Kabul Tarihi | 4 Ağustos 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 28 Sayı: 3 |