Öz
Bu makale, Bolu İli Merkez İlçesi’ne bağlı Atyaylası yöresindeki yapılaşmanın zamansal değişimini yüksek çözünürlüklü uzaktan algılama verilerini ve coğrafi bilgi sistemlerini kullanarak tespit etmeyi, buna bağlı olarak da yayla alanlarının yönetimi konusunda arazi politikaları üzerine bir tartışma sunmayı hedeflemiştir. Günümüzdeki fiili arazi kullanımına baktığımız zaman, yayla varlıkları üzerinde özellikle konut ve turizm tesisi olarak kullanılan çok sayıda yasal olmayan yapılaşma gözlemlenmektedir. Anayasamızın 45. maddesinde, devletin çayır ve meraların amaç dışında kullanılmasını ve tahribini önleme sorumluluğundan bahsedilmektedir. Bununla birlikte, Mera Kanunu gereğince Türkiye’de yayla varlıkları üzerinde inşaat yasağı kesindir. Bu yasal hükümlere karşın, Atyaylası yöresinin 2014, 2018 ve 2021 yılları için hazırlanan haritaları değerlendirildiğinde, yapılaşmanın ve yayla içi yol üretiminin bu süre zarfında iki kattan fazla bir oranda yükseldiği, 2018 yılında yürürlüğe konulan İmar Barışı’nın bu yapılaşmayı ivmelendirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Yasaların güvence altına aldığı kamu orta mallarından olan yaylaların, kamu yararına ve ekolojik sürdürülebilirlik gözetilerek kullanılması gerekmektedir. Ancak bu çalışmanın bulguları, Türkiye’de bu durumun tersi yönde bir eğilimde olduğu fikrini desteklemektedir.
Anahtar Kelimeler
Arazi Yönetimi Kaçak Yapılaşma Uzaktan Algılama Coğrafi Bilgi Sistemleri Kamu Orta Malları
Kaynakça
- Adhikari, B. (2005). Poverty, property rights and collective action: understanding the distributive aspects of common property resource management. Environment and Development Economics, 10(1), 7–31. https://doi.org/10.1017/S1355770X04001755
- Alagöz, C. A. (1993). Türkiye’de Yaylacılık Araştırmaları. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 2, 1–51.
- Asner, G. P., Elmore, A. J., Olander, L. P., Martin, R. E., & Harris, A. T. (2004). Grazing Systems, Ecosystem Responses, and Global Change. Annual Review of Environment and Resources, 29(1), 261–299. https://doi.org/10.1146/annurev.energy.29.062403.102142
- Avcıoğlu, R. (2012). Türkiye Meraları ve Mera Kanununun Getirdikleri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 1, 24–32.
- Aytekin, E. A. (2005). Hukuk, Tarih ve Tarihyazımı: 1858 Osmanlı Arazi Kanunnâmesi’ne Yönelik Yaklaşımlar. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 5, 723–744.
- Başer, V. (2019). Yaylalardaki Arazi Kullanım Değişiminin Coğrafi Bilgi Sistemi İle Analizi: Giresun Örneği. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8(1), 167–175. https://doi.org/10.17798/bitlisfen.446264
- Behnke, R. H. Jr., & Scoones, I. (1993). Rethinking range ecology: implications for rangeland management in Africa. In R. H. Jr. Behnke, I. Scoones, & C. Kerven (Eds.), Rangeland Ecology at Disequilibrium: New Models of Natural Variability and Pastoral Adaptation in African Savannas. Overseas Development Institute.
- Bölek, F. (2019). Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu (TCK m.154). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Medipol Üniversitesi, Kamu Hukuku Programı
- Cevher, C., Ceylan, İ., & Köksal, Ö. (2008). Türkiye’de Mera Kanunu Uygulamalarının Tarihsel Gelisimi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 17(1–2), 1–10.
- Cin, M. (2019, Eylül). İmar barışının yayla yerleşmeleri üzerindeki etkisinin uydu görüntüleri ile belirlenmesi: Giresun Karagöl Dağı örneği. Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu.
- Ciriacy-Wantrup, S. V., & Bishop, R. C. (1975). “Common property” as a concept in natural resources policy. Nat. Resour. J., 15, 713–727.
- Clark, G. (1998). Commons Sense: Common Property Rights, Efficiency, and Institutional Change. The Journal of Economic History, 58(1), 73–102. http://www.jstor.org/stable/2566254
- Coleman, E. A. (2011). Common property rights, adaptive capacity, and response to forest disturbance. Global Environmental Change, 21(3), 855–865. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2011.03.012
- Demirtaş, S. (2018). Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu (TCK m.154). Ceza Hukuku Dergisi, 13(36), 69–100.
- Döner, F. (2021a). Yayla alanlarındaki yapılaşma değişiminin incelenmesi: Gümüşhane örneği. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.748435
- Döner, F. (2021b). The effect of tourism and legalization policies on summer pasture in Turkey. International Journal of Engineering and Geosciences. https://doi.org/10.26833/ijeg.927503
- FAO. (2022). Making way: developing national legal and policy frameworks for pastoral mobility: Vol. No. 28. FAO Animal Production and Health Guidelines. https://doi.org/10.4060/cb8461en
- Garrett, H. (1968). The Tragedy of the Commons. Science, 162(3859), 1243–1248. https://doi.org/10.1126/science.162.3859.1243
- Grear, A. (2003). A tale of the land, the insider, the outsider and human rights (an exploration of some problems and possibilities in the relationship between the English common law property concept, human rights law, and discourses of exclusion and inclusion). Legal Studies, 23(1), 33–65. https://doi.org/10.1111/j.1748-121X.2003.tb00205.x
- İban, M. C. (2020). Lessons from approaches to informal housing and non-compliant development in Turkey: An in-depth policy analysis with a historical framework. Land Use Policy, 99, 105104. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2020.105104
- Kaufmann, B. A., Hülsebusch, C. G., & Krätli, S. (2018). Pastoral Livestock Systems. In P. Ferranti, E. M. Berry, & J. R. Anderson (Eds.), Encyclopedia of Food Security and Sustainability (Vol. 3, pp. 354–360). Elsevier.
- Manzano, P. (2015). Pastoralist Ownership of Rural Transformation: The adequate path to change. Development, 58(2–3), 326–332. https://doi.org/10.1057/s41301-016-0012-6
- Olson, M. (1965). The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory of Groups. Harvard University Press.
- Ostrom, E. (1990). Reflections on the Commons. In Governing the Commons (pp. 1–28). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511807763.003
- Özkaya Özlüer, I. (2018). İmar Barışı Düzenlemesine Hukuki Bir Yaklaşım. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(2), 313–340.
- Paasch, J. M. (2008). Standardization within the Legal Domain: A Terminological Approach. In T. Doganoglu, M. J. Holler, & J. Tiedeman (Eds.), Euras Yearbook of Standardization (Vol. 6, pp. 105–130).
- Purdy, E. (2005). John Locke. In R. P. Carlisle (Ed.), Encyclopedia of Politics: The Left and The Right: Vol. Vol 2: The Right (pp. 285–288). SAGE Publications.
- Robinson, E. J. Z. (2008). India’s Disappearing Common Lands: Fuzzy Boundaries, Encroachment, and Evolving Property Rights. Land Economics, 84(3), 409–422. http://www.jstor.org/stable/27647834
- Standing, G. (2019). Plunder of the Commons: A Manifesto for Sharing Public Wealth. Pelican Books.
- Swift, J., & Mearns, R. (1993). Mongolian pastoralism on the threshold of the twenty-first century. Nomadic Peoples, 33, 3–7. http://www.jstor.org/stable/43124046
- Uzun, F., İspirli, K., & Uzun, Ö. F. (2022). Meralarda Tahsis Amacı Değişikliği Talebinin Mevzuata Uygunluk Değerlendirmesi: Kayı Köyü Merası Örneği, Çorum, Türkiye. Black Sea Journal of Engineering and Science, 5(1), 1–6. https://doi.org/10.34248/bsengineering.980787
Öz
The purpose of this article is to use high-resolution remote sensing data and geographic information systems to determine the temporal variation of construction on summer pasturelands in the Atyaylası region of Bolu Province, Turkey and to present a discussion on land policies for pastureland management as a result. By taking the current land use into consideration, a large number of constructions are observed on the pasture assets, especially those used as housing and tourism facilities. The responsibility of the state to prevent the misuse and destruction of pasturelands is mentioned in Article 45 of the Turkish Constitution, and the Pasture Law prohibits absolutely any construction on pasture assets in Turkey. Despite these legal provisions, maps of the Atyaylası region prepared for the years of 2014, 2018 and 2021 show that construction and road production on pasturelands increased by more than twice during this period, and that the Informal Housing Formalization Amnesty, which took effect in 2018, has accelerated these construction activities. Pasture-qualified lands, which are among the public common goods guaranteed by the law, should be used for the public benefit and ecological sustainability. However, the findings support the idea that this trend is in the opposite direction in Turkey.
Anahtar Kelimeler
Land management illegal construction remote sensing geographic information systems public common goods
Kaynakça
- Adhikari, B. (2005). Poverty, property rights and collective action: understanding the distributive aspects of common property resource management. Environment and Development Economics, 10(1), 7–31. https://doi.org/10.1017/S1355770X04001755
- Alagöz, C. A. (1993). Türkiye’de Yaylacılık Araştırmaları. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 2, 1–51.
- Asner, G. P., Elmore, A. J., Olander, L. P., Martin, R. E., & Harris, A. T. (2004). Grazing Systems, Ecosystem Responses, and Global Change. Annual Review of Environment and Resources, 29(1), 261–299. https://doi.org/10.1146/annurev.energy.29.062403.102142
- Avcıoğlu, R. (2012). Türkiye Meraları ve Mera Kanununun Getirdikleri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 1, 24–32.
- Aytekin, E. A. (2005). Hukuk, Tarih ve Tarihyazımı: 1858 Osmanlı Arazi Kanunnâmesi’ne Yönelik Yaklaşımlar. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 5, 723–744.
- Başer, V. (2019). Yaylalardaki Arazi Kullanım Değişiminin Coğrafi Bilgi Sistemi İle Analizi: Giresun Örneği. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8(1), 167–175. https://doi.org/10.17798/bitlisfen.446264
- Behnke, R. H. Jr., & Scoones, I. (1993). Rethinking range ecology: implications for rangeland management in Africa. In R. H. Jr. Behnke, I. Scoones, & C. Kerven (Eds.), Rangeland Ecology at Disequilibrium: New Models of Natural Variability and Pastoral Adaptation in African Savannas. Overseas Development Institute.
- Bölek, F. (2019). Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu (TCK m.154). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Medipol Üniversitesi, Kamu Hukuku Programı
- Cevher, C., Ceylan, İ., & Köksal, Ö. (2008). Türkiye’de Mera Kanunu Uygulamalarının Tarihsel Gelisimi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 17(1–2), 1–10.
- Cin, M. (2019, Eylül). İmar barışının yayla yerleşmeleri üzerindeki etkisinin uydu görüntüleri ile belirlenmesi: Giresun Karagöl Dağı örneği. Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu.
- Ciriacy-Wantrup, S. V., & Bishop, R. C. (1975). “Common property” as a concept in natural resources policy. Nat. Resour. J., 15, 713–727.
- Clark, G. (1998). Commons Sense: Common Property Rights, Efficiency, and Institutional Change. The Journal of Economic History, 58(1), 73–102. http://www.jstor.org/stable/2566254
- Coleman, E. A. (2011). Common property rights, adaptive capacity, and response to forest disturbance. Global Environmental Change, 21(3), 855–865. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2011.03.012
- Demirtaş, S. (2018). Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu (TCK m.154). Ceza Hukuku Dergisi, 13(36), 69–100.
- Döner, F. (2021a). Yayla alanlarındaki yapılaşma değişiminin incelenmesi: Gümüşhane örneği. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.748435
- Döner, F. (2021b). The effect of tourism and legalization policies on summer pasture in Turkey. International Journal of Engineering and Geosciences. https://doi.org/10.26833/ijeg.927503
- FAO. (2022). Making way: developing national legal and policy frameworks for pastoral mobility: Vol. No. 28. FAO Animal Production and Health Guidelines. https://doi.org/10.4060/cb8461en
- Garrett, H. (1968). The Tragedy of the Commons. Science, 162(3859), 1243–1248. https://doi.org/10.1126/science.162.3859.1243
- Grear, A. (2003). A tale of the land, the insider, the outsider and human rights (an exploration of some problems and possibilities in the relationship between the English common law property concept, human rights law, and discourses of exclusion and inclusion). Legal Studies, 23(1), 33–65. https://doi.org/10.1111/j.1748-121X.2003.tb00205.x
- İban, M. C. (2020). Lessons from approaches to informal housing and non-compliant development in Turkey: An in-depth policy analysis with a historical framework. Land Use Policy, 99, 105104. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2020.105104
- Kaufmann, B. A., Hülsebusch, C. G., & Krätli, S. (2018). Pastoral Livestock Systems. In P. Ferranti, E. M. Berry, & J. R. Anderson (Eds.), Encyclopedia of Food Security and Sustainability (Vol. 3, pp. 354–360). Elsevier.
- Manzano, P. (2015). Pastoralist Ownership of Rural Transformation: The adequate path to change. Development, 58(2–3), 326–332. https://doi.org/10.1057/s41301-016-0012-6
- Olson, M. (1965). The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory of Groups. Harvard University Press.
- Ostrom, E. (1990). Reflections on the Commons. In Governing the Commons (pp. 1–28). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511807763.003
- Özkaya Özlüer, I. (2018). İmar Barışı Düzenlemesine Hukuki Bir Yaklaşım. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(2), 313–340.
- Paasch, J. M. (2008). Standardization within the Legal Domain: A Terminological Approach. In T. Doganoglu, M. J. Holler, & J. Tiedeman (Eds.), Euras Yearbook of Standardization (Vol. 6, pp. 105–130).
- Purdy, E. (2005). John Locke. In R. P. Carlisle (Ed.), Encyclopedia of Politics: The Left and The Right: Vol. Vol 2: The Right (pp. 285–288). SAGE Publications.
- Robinson, E. J. Z. (2008). India’s Disappearing Common Lands: Fuzzy Boundaries, Encroachment, and Evolving Property Rights. Land Economics, 84(3), 409–422. http://www.jstor.org/stable/27647834
- Standing, G. (2019). Plunder of the Commons: A Manifesto for Sharing Public Wealth. Pelican Books.
- Swift, J., & Mearns, R. (1993). Mongolian pastoralism on the threshold of the twenty-first century. Nomadic Peoples, 33, 3–7. http://www.jstor.org/stable/43124046
- Uzun, F., İspirli, K., & Uzun, Ö. F. (2022). Meralarda Tahsis Amacı Değişikliği Talebinin Mevzuata Uygunluk Değerlendirmesi: Kayı Köyü Merası Örneği, Çorum, Türkiye. Black Sea Journal of Engineering and Science, 5(1), 1–6. https://doi.org/10.34248/bsengineering.980787
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Jeoloji Mühendisliği |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Eylül 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 17 Mart 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |