Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'nin kuzeybatısındaki Kocaseyit bölgesindeki (Balkesir-Havran ilçesi) polimetalik Cu-As-Ni-Pb damar tipi mineralizasyonunun kökenini daha iyi anlamaktır. Bu, mineralizasyonun ve ilişkili olduğu hidrotermal alterasyon türlerinin mineralojik, petrolojik ve jeokimyasal özelliklerinin incelenmesiyle gerçekleştirilmiştir. Kocaseyit bölgesi, Üst Paleozoik yaşlı Kalabak Formasyonu, Jura yaşlı Bayırköy ve Bilecik Formasyonları ile Oligosen-Miyosen yaşlı Düztarla granitoyitleri tarafından kesilen Paleosen-Eosen yaşlı Bağburun Formasyonundan oluşmaktadır. Düztarla granitoyitleri ile dokanaktaki Balya Formasyonu'ndaki (arkozik kumtaşları) KD-GB fay zonu boyunca lokalize olan polimetalik Cu-As-Ni-Pb damar tipi cevherleşme göstermektedir. Cevherleşme ile ilişkili olarak az miktarda karbonatlaşma ve kloritleşme ile birlikte yoğun serisitleşme, kaolinleşme ve piritleşme, çalışma alanında gözlenen baskın alterasyon tipleridir. Çalışma alanında üç cevherleşme fazı belirlenmiştir.Magmatik-hidrotermal fazda, pentlandit, pirit ve bazı arsenopirit minerallerinin oluştuğu gözlenmektedir. Hidrotermal fazda, pirit, arsenopirit, kalkopirit ve sfalerit mineralleri oluşmuştur. Süpergen faz döneminde ise kalkopirit ve piritten sonra sırasıyla malakit, kovellit ve götit oluşumları belirlenmiştir. Granitoyid kayaçlar, kalk-alkali metaalumina I-tipi granitlere özgü özellikler sergilemektedir. Granodiyorit örnekleri granodiyorit, monzonit ve kuvars-monzonit, granit örnekleri ise granit olarak sınıflandırılmış, manyetit serileri ile uyumlu ve geç orojenik ortamda oluşmuşlardır. Alterasyona uğramış kayaçların jeokimyasal özellikleri, bunların Mn-karbonat-serisit-klorit alterasyonu ile birlikte serisit-pirit-klorit alterasyonundan güçlü bir şekilde etkilendiklerini ortaya koymuştur. Alterasyon indeksi ve K2O indeksinin Hafif nadir toprak elementleri (HNTE) ve Ağır nadir toprak elementleri (ANTE) ile korelasyonlarına göre ya HNTE'lerin hidrotermal çözeltilerden kayalara taşınabildiğini ya da HNTE'lerinin kayalarda zenginleştiğini göstermektedir. MgO indeksinin HNTE ve ANTE arasındaki ilişkiye göre, serisitleşme (K bakımından zengin) oluşumunun kloritleşme oluşumundan daha yaygın ve yoğun bir şekilde meydana geldiğini göstermektedir.
Polimetalik Cu-As-Ni-Pb damar tipi cevherleşmeler mineraloji jeokimya Kocaseyit (Balıkesir) Türkiye
Öncelikle İTÜ Rektörlüğü’ne, jeokimyasal analizler sırasındaki çabaları dolayısıyla İstanbul Teknik Üniversitesi Jeokimya Araştırma Laboratuvarı (ITU-JAL) çalışma ekibine ve bilimsel olarak makalenin gelişmesini sağlayan editör ve hakemlere teşekkür ederiz.
This study aims to provide a better understanding of the genesis of the polymetallic Cu-As-Ni-Pb vein-type mineralization in the Kocaseyit area (Balkesir-Havran district), NW Turkey. This is accomplished by examining the mineralogical, petrological, and geochemical properties of this mineralization and the associated hydrothermal alteration types. The Kocaseyit area is made up of Upper Paleozoic Kalabak Formation, Jurassic Bayırköy, Bilecik Formations, and Paleocene-Eocene Bağburun Formation that were intruded by Oligocene-Miocene Düztarla Pluton. The polymetallic Cu-As-Ni-Pb vein-type mineralization was occurred along the NE-SW fault zone at the arkosic sandstone in contact with the Düztarla granitoids. Intense sericitization, kaolinization, and pyritization are the predominant alteration types associated with mineralization with subordinate carbonatization and chloritization. Three main phases of mineralization are observed in Kocaseyit area. (1) the magmatic-hydrothermal phase has pentlandite, pyrite, and some arsenopyrite minerals. (2) The hydrothermal phase exhibits pyrite, arsenopyrite, chalcopyrite, and sphalerite minerals. In the supergene phase (3), malachite, covellite, and goethite were formed after chalcopyrite and pyrite, respectively. The granitoid rocks exhibit typical calc-alkaline metaluminous I-type granites. They were classified as granodiorite, monzonite, and quartz-monzonite for the granodiorite samples and as granite for the granite samples, matched with magnetite series, and were formed in a late-orogenic environment. The geochemical features of the altered rocks revealed that they are strongly affected by the sericite-pyrite-chlorite alteration with subordinate Mn-carbonate-sericite-chlorite alteration. The behavior of rare earth elements (REE) during alteration and mineralization processes reveals the correlations of alteration index and K2O index with Light rare earth elements (LREE) and Heavy rare earth elements (HREE) show that either LREEs were preferentially added to the rocks from hydrothermal solution, or LREEs were not leached from the rocks. Based on the relationship of MgO index between HREE and LREE, the sericitization (K-rich) formation occurs more widely and intensely than chlorite formation.
Polymetallic Cu-As-Ni-Pb vein type mineralization mineralogy geochemistry Kocaseyit (Balıkesir) Turkey
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Yer Bilimleri ve Jeoloji Mühendisliği (Diğer) |
Bölüm | Jeoloji Mühendisliği |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 3 Haziran 2023 |
Gönderilme Tarihi | 14 Aralık 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 |