Determination of Physical Properties of Monumental Oriental Plane Trees (Platanus orientalis L.) in the Gaziantep Region
Öz
In recent years, deforestation process is accelerating with global warming and climate change. Biodiversity is deteriorating and important genetic resources are at risk of extinction. In order to prevent these changes that take place in nature, the idea of conserving natural resources and forests is at the forefront. Together with the very high cultural and scientific value, Turkey has many natural riches, many of which are protected and should be protected. Among them, monumental trees provide scientific, psychological, cultural, aesthetic and touristic functions. Monumental trees contain important information about the different events of the past. Besides, they are the sources that are utilized in the planning stages of forest resources by functioning as a gene pool in terms of species. In this study, Genc-Güner method was used and five monumental trees were determined in Gaziantep region. The crown diameter, bark thickness, breast height diameter and total height of the trees were measured. With the help of increment core samples, age estimation were carried out. According to National Standard of Monumental Trees (TS 13137), two of five trees was registered as a monumental tree because of its characteristics. With the estimated age of 500 years, 25 and 26 m height, 220 and 226 cm breast height diameter, these trees are Platanus orientalis L. species. They are of natural, cultural and aesthetic value.
Anahtar Kelimeler
Monumental Tree Forest Resources Platanus orientalis Gaziantep
Kaynakça
- Anonim, (2004). Türkiye çevre atlası. ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü Çevre Envanteri Dairesi Başkanlığı Yayını, Ankara.
- Anonim, (2012). Türkiye Orman Varlığı Kitabı. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
- Anonim, (2013). Orman Atlası Kitabı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
- Anonim, (2016). Gaziantep İli 2015 Yılı Çevre Durum Raporu. Gaziantep Valiliği, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, s.74.
- Akman, Y. (1990) İklim ve Biyoiklim. Palme Yayınları, Müh. Serisi No:103, Ankara.
- Asan, Ü. (1987) Türkiye ormanlarında saptanabilen anıt nitelikli ağaçların dünyadaki benzerleriyle karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 37(2): 46-68.
- Asan, Ü. (1991) Doğal ve Kültürel Miraslarımızdan Anıt Ağaç ve Ormanlarımız. Yeşil Çerçeve Dergisi, 6: 22-24.
- Bayar, E., Türker, H., Genç, M. (2012). Gölhisar–Burdur Anıt Ağaçları: Göller Bölgesi Anıt Ağaç Varlığına Yeni İlaveler. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 14(22): 83-95.
- Chen, W.Y. (2015). Public willingness to pay for conserving urban heritage trees in Guangzhou, South China. Urban Forestry & Urban Greening, 14(4): 796–805.
- Demirtaş, A., Özden, A. (2015). Geçmişten Geleceğe Uzanan Doğal Mirasımız: Anıt Ağaçlar. Çevre İnsan ve Şehir, 78-83.
- Efe, R., Soykan, A., Sönmez, S., Cürebal, İ. (2010) Edremit’in Anıtsal ve Korunmaya Değer Ağaçları. Edremit Belediyesi, Kültür Yayınları No: 5, İstanbul.
- Efe, R., Soykan, A., Cürebal, İ., Sönmez, S. (2014). Kuyucak Monumental Cretan Maple (Acer sempervirens L.) (Burhaniye – Balıkesir, Turkey). Procedia – Socialand Behavioral Sciences, 120: 547–556.
- Fakir, H. (2005). Isparta Sığla Ormanı Tabiatı Koruma Alanı Anıt Ağaçları. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri A, 1: 25-36.
- Genç, M., Güner, Ş.T. (2000). Isparta'da Yeni Saptanan Doğal Bir Anıt Kestane (Castanea sativa Mill.) Meşceresi. Turkish Journal of Agriculture & Forestry, 24 (1): 37–44.
- Genç, M., Güner, Ş.T. (2001). A new method to select monumental tree among the forest tree species of Turkey: An application. International conference on forest research: a challenge for integrated European approach, Thessaloniki, Greece (Vol. 27, pp. 1-6).
- Genç, M., Güner, Ş.T., Çömez, A. (2002). Eskişehir İli Anıt Ağaçları. II. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 15-17 Mayıs 2002, 510-519.
- Genç, M., Güner, Ş.T. (2003). Anıt Ağaçların Önemi, Göller Bölgesi'nin Anıt Ağaçları. Isparta Valiliği İl Özel İdare Müdürlüğü Yayını, Isparta.
- Güner, A. (1994). Monumental Trees of Turkey: 5, Kocakasnak. The Karaca Arboretum Magazine, 2(3): 133-134.
- Kavgacı, A. (2002). Türkiye'nin anıt meşeleri ve yeni bir anıt meşe (Çeçe Sultan meşesi). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 52(1): 133-142.
- Koca, A. D. (2014). Monumental Trees in Akçakoca (Düzce, Turkey): Utilities of Natural Resources for Ecotourism. Hacettepe J. Biol. &Chem, 42 (3): 421-427.
- Özdemir, Ü., Göncüoğlu, C., Tütüncü, G., Tanca, N., Tümer, A. (1986). Doğal anıtlar. E.U. Journal of Science Fac. Ser. B, 8: 221-230.
- Özçelik, H., Doğan, Ü., Tanrıver, H. (1998). Göller Yöresinden Bazı Abide Ağaçlar. Ekoloji Çevre Koruma Dergisi, 7(26): 13-17.
- Özçelik, R. (2006). Mersin-Aydıncık İlçesi Anıt Dallı Servileri (Cupressus sempervirens L. var. horizontalis (Mill.) Gord.). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(2): 197-201.
- Polat, O., Polat, S., Akça, E. (2011). Küresel Isınmada Ormanların Karbon Tutulumuna Etkisi: Tarsus-Karabucak Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi Özel Sayı, 313-319.
- Polat, Z. (2017). The Heritage of Nature: Heritage Trees. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 5(8): 908-916.
- Sarıbaş, M., Yaman, B. (2007). Zonguldak-Dirgine Ormanlarında Yeni Bir Anıt Ağaç: Elemen Karaçamı. Ekoloji Dergisi, 16(63): 62-68.
- Satıl, F., Tümen, G., Soykan, A. (2002). Monumental Trees of Turkey: Kocazeytin. The Karaca Arboretum Magazine, 6(4): 177-179.
- TSE, (2005). TS 13137, Anıt Ağaçlar-Envanter, Seçim Kuralları ve İşaretleme. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- URL-1: http://www.gaziantepgezisi.com/index.php/gaziantep/cografi-ozellikleri Accesed: 07.10.2017.
- URL-2:http://cografyaharita.com/turkiye_mulki_idare_haritalari2.html Accesed: 07.10.2017.
- URL-3:http://www.cem.gov.tr/erozyon/AnaSayfa/etut_proje.aspx?sflang=tr Accesed: 10.10.2017.
- WanNoor, A., Hassan, N., Hassan, K., Nayan, N.M. (2016. The Morphology of Heritage Trees in Colonial Town: Taiping Lake Garden, Perak, Malaysia. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 222: 621–630.
- Yaltırık, F. (1994). Tarihi ve Anıtsal Nitelikteki Ağaç ve Ormanlarımız. Sandoz Dergisi, 4: 11-18.
- Yavuzşefik, Y. (2001). Koca Meşe (Quercus robur subsp. robur). Defne Dergisi, 30: 305.
- Yavuzşefik, Y., Çetin, B. (2002). Düzce Yöresinde Anıt Ağaçlar. II. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi Bildiriler Kitabı, 2002, II. Cilt, s 504- 509.Yayla, F. (2003). Gaziantep İlinde Yayılış Gösteren Yabani Rosa L. Türlerinin Tespiti ve Gaziantep Üniversitesi Botanik Bahçesine İntrodüksiyonu. Gaziantep Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
- Yücel, M., Babuş, D. (2005) Doğa Korumanın Tarihçesi ve Türkiye’deki Gelişmeler. DOA Dergisi, 11: 151-175.
Gaziantep Yöresinde Bulunan ve Anıt Ağaç Niteliği Taşıyan Doğu Çınarı (Platanus orientalis L.)’nın Fiziksel Özelliklerinin Belirlenmesi
Öz
Son yıllarda, küresel ısınma ve iklim değişikliği ile ormansızlaşma süreci hızlanmaktadır. Biyoçeşitliliğin önemli ölçüde yok olmasının yanında önemli genetik kaynaklar da yok olma riski altındadır. Doğada meydana gelen bu olumsun değişiklikleri önlemek için, doğal kaynakları ve ormanları koruma giderek önem kazanmaktadır. Çok yüksek kültürel ve bilimsel değere sahip olan Türkiye, birçoğu korunan ve korunması gereken doğal zenginliğe sahiptir. Bu zenginlikler arasında anıt ağaçlar önemli bir yer kaplamakta olup, bunlar bilimsel, kültürel, psikolojik, estetik ve turistik işlevler sağlamaktadır. Anıt ağaçlar, geçmişin farklı olayları hakkında önemli bilgiler içermektedir. Ayrıca orman kaynaklarının planlama aşamalarında türler açısından bir gen havuzu olarak işlev gören kaynaklardır. Bu çalışmada Gaziantep bölgesinde Genç-Güner yöntemi ile beş anıtsal nitelikli ağaç tespit edilmiştir. Ağaçların taç çapı, kabuk kalınlığı, göğüs yüksekliği çapı ve yüksekliği ölçülmüştür. Artım burgusu yardımı ile yaş tahminleri yapılmıştır. Anıt Ağaçların Ulusal Standardına (TS 13137) göre, beş ağacın ikisi fiziksel özellikleri nedeniyle anıt ağaç olarak tescillenmiştir. Yaklaşık 500 yaşlarında, 25 ve 26 m boylarında, 220 ve 226 cm çapında (göğüs yüksekliği) olan bu ağaçların, Doğu çınarı (Platanus orientalis L.) türü olup yörede doğal, önemli ölçüde kültürel ve estetik değere sahip oldukları belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Anonim, (2004). Türkiye çevre atlası. ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü Çevre Envanteri Dairesi Başkanlığı Yayını, Ankara.
- Anonim, (2012). Türkiye Orman Varlığı Kitabı. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
- Anonim, (2013). Orman Atlası Kitabı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
- Anonim, (2016). Gaziantep İli 2015 Yılı Çevre Durum Raporu. Gaziantep Valiliği, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, s.74.
- Akman, Y. (1990) İklim ve Biyoiklim. Palme Yayınları, Müh. Serisi No:103, Ankara.
- Asan, Ü. (1987) Türkiye ormanlarında saptanabilen anıt nitelikli ağaçların dünyadaki benzerleriyle karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 37(2): 46-68.
- Asan, Ü. (1991) Doğal ve Kültürel Miraslarımızdan Anıt Ağaç ve Ormanlarımız. Yeşil Çerçeve Dergisi, 6: 22-24.
- Bayar, E., Türker, H., Genç, M. (2012). Gölhisar–Burdur Anıt Ağaçları: Göller Bölgesi Anıt Ağaç Varlığına Yeni İlaveler. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 14(22): 83-95.
- Chen, W.Y. (2015). Public willingness to pay for conserving urban heritage trees in Guangzhou, South China. Urban Forestry & Urban Greening, 14(4): 796–805.
- Demirtaş, A., Özden, A. (2015). Geçmişten Geleceğe Uzanan Doğal Mirasımız: Anıt Ağaçlar. Çevre İnsan ve Şehir, 78-83.
- Efe, R., Soykan, A., Sönmez, S., Cürebal, İ. (2010) Edremit’in Anıtsal ve Korunmaya Değer Ağaçları. Edremit Belediyesi, Kültür Yayınları No: 5, İstanbul.
- Efe, R., Soykan, A., Cürebal, İ., Sönmez, S. (2014). Kuyucak Monumental Cretan Maple (Acer sempervirens L.) (Burhaniye – Balıkesir, Turkey). Procedia – Socialand Behavioral Sciences, 120: 547–556.
- Fakir, H. (2005). Isparta Sığla Ormanı Tabiatı Koruma Alanı Anıt Ağaçları. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri A, 1: 25-36.
- Genç, M., Güner, Ş.T. (2000). Isparta'da Yeni Saptanan Doğal Bir Anıt Kestane (Castanea sativa Mill.) Meşceresi. Turkish Journal of Agriculture & Forestry, 24 (1): 37–44.
- Genç, M., Güner, Ş.T. (2001). A new method to select monumental tree among the forest tree species of Turkey: An application. International conference on forest research: a challenge for integrated European approach, Thessaloniki, Greece (Vol. 27, pp. 1-6).
- Genç, M., Güner, Ş.T., Çömez, A. (2002). Eskişehir İli Anıt Ağaçları. II. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 15-17 Mayıs 2002, 510-519.
- Genç, M., Güner, Ş.T. (2003). Anıt Ağaçların Önemi, Göller Bölgesi'nin Anıt Ağaçları. Isparta Valiliği İl Özel İdare Müdürlüğü Yayını, Isparta.
- Güner, A. (1994). Monumental Trees of Turkey: 5, Kocakasnak. The Karaca Arboretum Magazine, 2(3): 133-134.
- Kavgacı, A. (2002). Türkiye'nin anıt meşeleri ve yeni bir anıt meşe (Çeçe Sultan meşesi). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 52(1): 133-142.
- Koca, A. D. (2014). Monumental Trees in Akçakoca (Düzce, Turkey): Utilities of Natural Resources for Ecotourism. Hacettepe J. Biol. &Chem, 42 (3): 421-427.
- Özdemir, Ü., Göncüoğlu, C., Tütüncü, G., Tanca, N., Tümer, A. (1986). Doğal anıtlar. E.U. Journal of Science Fac. Ser. B, 8: 221-230.
- Özçelik, H., Doğan, Ü., Tanrıver, H. (1998). Göller Yöresinden Bazı Abide Ağaçlar. Ekoloji Çevre Koruma Dergisi, 7(26): 13-17.
- Özçelik, R. (2006). Mersin-Aydıncık İlçesi Anıt Dallı Servileri (Cupressus sempervirens L. var. horizontalis (Mill.) Gord.). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(2): 197-201.
- Polat, O., Polat, S., Akça, E. (2011). Küresel Isınmada Ormanların Karbon Tutulumuna Etkisi: Tarsus-Karabucak Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi Özel Sayı, 313-319.
- Polat, Z. (2017). The Heritage of Nature: Heritage Trees. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 5(8): 908-916.
- Sarıbaş, M., Yaman, B. (2007). Zonguldak-Dirgine Ormanlarında Yeni Bir Anıt Ağaç: Elemen Karaçamı. Ekoloji Dergisi, 16(63): 62-68.
- Satıl, F., Tümen, G., Soykan, A. (2002). Monumental Trees of Turkey: Kocazeytin. The Karaca Arboretum Magazine, 6(4): 177-179.
- TSE, (2005). TS 13137, Anıt Ağaçlar-Envanter, Seçim Kuralları ve İşaretleme. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- URL-1: http://www.gaziantepgezisi.com/index.php/gaziantep/cografi-ozellikleri Accesed: 07.10.2017.
- URL-2:http://cografyaharita.com/turkiye_mulki_idare_haritalari2.html Accesed: 07.10.2017.
- URL-3:http://www.cem.gov.tr/erozyon/AnaSayfa/etut_proje.aspx?sflang=tr Accesed: 10.10.2017.
- WanNoor, A., Hassan, N., Hassan, K., Nayan, N.M. (2016. The Morphology of Heritage Trees in Colonial Town: Taiping Lake Garden, Perak, Malaysia. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 222: 621–630.
- Yaltırık, F. (1994). Tarihi ve Anıtsal Nitelikteki Ağaç ve Ormanlarımız. Sandoz Dergisi, 4: 11-18.
- Yavuzşefik, Y. (2001). Koca Meşe (Quercus robur subsp. robur). Defne Dergisi, 30: 305.
- Yavuzşefik, Y., Çetin, B. (2002). Düzce Yöresinde Anıt Ağaçlar. II. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi Bildiriler Kitabı, 2002, II. Cilt, s 504- 509.Yayla, F. (2003). Gaziantep İlinde Yayılış Gösteren Yabani Rosa L. Türlerinin Tespiti ve Gaziantep Üniversitesi Botanik Bahçesine İntrodüksiyonu. Gaziantep Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
- Yücel, M., Babuş, D. (2005) Doğa Korumanın Tarihçesi ve Türkiye’deki Gelişmeler. DOA Dergisi, 11: 151-175.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Orman Endüstri Mühendisliği |
| Bölüm | Orman Mühendisliği |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Aralık 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 13 Eylül 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 |