Öz
İklim değişikliği, dünya var olduğundan bugüne kadar yaşanan doğal bir süreç olarak kendini göstermektedir. Ancak sanayi devrimiyle birlikte insan faaliyetlerinin de iklimi değiştiren önemli faktörlerin basında gelmesi, durumun doğal bir süreç olarak değil, büyük bir çevre felaketi haline dönüşmesine neden olmuştur.
Bu çalışmada, küresel ısınmanın bir sonucu olan iklim değişikliği sorunun ne olduğu ve Diyarbakır’ da ki olası etkilerinin neler olabileceği incelenmiştir. Emisyon hesaplamaları sırasında IPCC tarafından önerilmiş ve Tier yaklaşımlarıyla belirlenmiş olan metodoloji kullanılmıştır. İnsan faaliyetleri sonucunda açığa çıkan sera gazlarının içinde büyük oranda CO2 gazı bulunmasından dolayı, özellikle CO2 gazlarının analizi üzerinde durulmuştur. Hesaplamalar sonucunda yakıt tüketimlerinin artması sonucunda CO2 emisyonlarının hızla arttığı gözlemlenmiştir. Antropojenik sera gazı üretiminde önemli bir pay ulaştırma sektörüne aittir. Ulaştırma sektöründeki alt gruplar içinde en büyük emisyon kaynağının karayolu olduğu bilinmektedir. Karayolu emisyonlarının toplam içinde oran olarak azalmasında havayolu ulaşımının kullanımındaki artış etken olmuştur. Ancak karayolu ulaşımından kaynaklanan emisyon miktarı sürekli artış göstermeye devam etmektedir.
Elde edilen bulgular ışığında, alternatif enerji kaynaklarının kullanılması, toplu taşıma araçlarının kullanımının artması, karayolu dışında alternatif ulaşım gruplarının kullanılması, trafik akımının düzenlenmesi, yakıt tüketimlerine göre vergilendirmeye gidilmesi ve araç performanslarının iyileştirilmesini sağlayacak yasal düzenlemeler getirilmesi ile özellikle karayolu kaynaklı emisyonlarda belirgin bir iyileşme sağlanacağı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- DHMİ Hava Trafiği Raporları, T.C. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, Ankara, 2012
- DHMİ Hava Trafiği Raporları, Diyarbakır Devlet Hava Meydanları İşletmesi, 2013
- Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğü, 2013
- EPA, 2006. United States Environmental Protection Agecy, (Available on the internet at:
- Güllü G. Sera Gazı Emisyon Envanteri Hesaplama Yöntemleri
- Houghton, J. T., Filho, L. G. M., Griggs, D. J. and Maskell, K., 1997. An Inroduction to Simple Climate Models used in the IPCC Second Assessment Report, IPCC Technical Paper, pages: 8-10.
- IPCC/UNEP/OECD/IEA, 1997. Revised 1996 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories Volume I: Reporting Instructions, Chapter 1; pages: 1-4, Intergovernmental Panel on Climate Change, United Nations Environment Programme, Organization for Economic Co-Operation and Development, International Energy Agency, Paris.
- IPCC/UNEP/OECD/IEA, 1997. Revised 1996 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories Volume II: Workbook, Chapter 1; pages: 3-23, Intergovernmental Panel on Climate Change, United Nations Environment Programme, Organization for Economic Co-Operation and Development, International Energy Agency, Paris.
- IPCC/UNEP/OECD/IEA, 1997. Revised 1996 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories Volume III: Reference Manual, Chapter 1; Pages: 4-44, 62-98, Intergovernmental Panel on Climate Change, United Nations Environment Programme, Organization for Economic Co-Operation and Development, International Energy Agency, Paris.
- IPCC/UNEP/OECD/IEA, 2006 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories Volume II, Energy, Mobile Combustion; pages: 8-73; KGM, 2005. Karayolları Ulaşım İstatistikleri 2004, T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı, Ankara.
- Kılıç, G., Tanış, A., Karaca, Ö. ve Özdemir, D., 2004 İklim Değişikliğinin Etkilerinin Araştırılması Çalışma Grubu Raporu, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı ve Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Meyer L., Loos M., Deconinck H., Davidson O., Metz B., 2005. IPCC Special Report on Carbon Dioxide Capture and Storage.
- Muslu, Y., 2000. Ekoloji ve Çevre Sorunları, pages: 223, 255-260, Aktif Yayınevi, İstanbul.
- OSD, 2006. Otomotiv Sanayii Genel ve İstatistik Bülteni: 2005, Bölüm I ve Bölüm 2, Otomotiv Sanayii Derneği, İstanbul, http://www.osd.org.tr/).
- Şen, Z. ‘Türkiye’nin Temiz Enerji imkânları’, Mimar ve Mühendis Dergisi, 33, 2004. (İstanbul İl Özel İdaresi, 2011). http://www.yesilokullar.org/tr/karbon-ayakizi/karbon-ayak-izi-nedir_10.html T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İklim Değişikliği ve Sürdürülebilir Kalkınma, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yayınları, Ankara, (T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Internet sayfasında bulunmaktadır: http://iklim.cob.gov.tr. ; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Diyarbakır İl Müdürlüğü,2012
- T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İklim Değişikliğine Uyum Eğitici Kitabı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, İklim Dairesi Başkanlığı,2012
- T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirilmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, İl Çevre Durum Raporları, 2012, http://www.csb.gov.tr
- T.C.Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Hava Kalitesi İzleme İstasyonları, http://www.havaizleme.gov.tr
- T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 2012
- T.C. Orman ve Su Bakanlığı, Diyarbakır İl Müdürlüğü verileri, 2013
- TÜİK, 1990-2009 Ulusal Sera Gazı Emisyon Envanteri Raporu
- TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu, 2013
- URL-1. http://www.carbonfootprint.com/calculator.aspx, 2013
- URL-2. http://www.diyarbakir.gov.tr, 2013
- URL-3. http://www.diyarbakir.dhmi.gov.tr, 2013
- URL-4. http://www.eie.gov.tr/teknoloji/ccs_nedir.aspx, 2013
- URL-5. http://gunesenerjisistemleri.com,2013, 2013
- URL-6. http://www.karbonayakizi.com/;http://www.wingscard.com.tr; 2013
- URL-7. http://yosemite.epa.gov/OAR/globalwarming.nsf/content/ climate.html). 2013
- Zeydan, N., Koçer, A. Ü. ve Tanboğa, L, 2005. Ulaştırma Sektöründe Sera Gazı Azaltım Çalışma Grubu İkinci Raporu, T.C. Ulaştırma Bakanlığı, Demiryolları Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Çevre Mühendisliği |
| Bölüm | Çevre Mühendisliği |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Mart 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 19 Ocak 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Cilt: 23 Sayı: 1 |
